Orta Asya - Anadolu İlim ve Kültür Köprüsü (XI-XVI. Yüzyıllar)

Authors : İsmail ÇİFTCİOĞLU

Pages : 143-172

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2008-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Asya kültürünün Anadolu ile ilk teması, tabiî olarak Türklerin bu coğrafyayı fethetmeleriyle başlamıştır. Fethi müteakip, XII. ve bilhassa XIII. yüzyıllarda yapılan göçler, bu kültürel birikimin Anadolu’ya aktarılmasında kayda değer rol oynamıştır. Bununla beraber, ağırlıklı olarak Beylikler ve Osmanlı dönemlerinde Orta Asya kökenli pek çok ilim, sanat ve tasavvuf erbabının Anadolu’ya gelmesi; buna mukabil Anadolu’dan da söz konusu coğrafyaya ilmî seyahatlerin gerçekleştirilmesiyle, ilim ve kültür köprüsünün önemi daha da artmıştır. XVI. yüzyıl sonlarına kadar yoğun olarak devam eden bu ilişkilerin, Anadolu Türklüğü için fevkalade önemli sonuçları olmuştur: Anadolu’da İslâmiyet’in yayılma süreci hızlanmış; Orta Asya’nın medrese geleneği, ilmî tartışmaları, edebî birikimi ve tasavvufî ekolleri yeni vatana taşınmıştır. XVI. yüzyıldan sonra eskiye göre oldukça yavaş seyreden ilişkiler, giderek kaybolmuştur.
Keywords : Orta Asya, Anadolu, Göçler, İlmî Seyahatler, Âlim, Mutasavvıf, Şair, Sanatkâr