Tarihte ve Günümüzde Kazakistanın Alfabe Meselesi

Authors : Mehmet KUTALMIŞ

Pages : 1-21

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2004-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Alfabe meselesi son iki asır içinde Türk dünyasında ve Türkoloji’de en çok tartışılan ve halen gündemde olan sorunlardan biridir. Çok farklı görüşler, yıllarca süren ve hâlen de devam eden tartışmalara rağmen halk, aydınlar ve politikacılar arasında Latin alfabesi, 20. asırda ve günümüzde Türk dünyasının aydınlanma, kalkınma, bağımsızlaşma ve her alanda yükselme sembolü olmuştur. Kazaklar 19. asrın ortalarından itibaren Arap alfabesini ve İlminskiy’nin Kazakça için uyarladığı Kiril alfabesini kullandılar. 1929-1940 arasında resmen içinde birkaç Kiril harfinin de bulunduğu Latin alfabesi kullanıldı. 1940’tan günümüze ise sadece Kiril alfabesi kullanılmaktadır. Kazakistan’da alfabe değişikliği olacaksa, yeni alfabeyi sağlıklı kullanabilmek ve devam ettirebilmek için ülkede yaşayan ve büyük bir orana sahip olan etnik unsurlar, ülkenin dış politikası, jeo-stratejik durumu vb. hususlar önceden hesaba katılmalı; halkın, aydınların ve özellikle Türkologların görüşleri alınmalıdır. Bu araştırmada Kazakistan’ın alfabe meselesi ekonomik, politik ve sosyo-kültürel yönden incelenmekte; yeri geldikçe bu konunun tarihteki durumuna da temas edilmektedir.
Keywords : Kazakça, Latin Alfabesi, Kiril Alfabesi, Kazakistanda Azınlıklar