Pro-formlar: Zamirler Temsil İşlevinde Yalnız mı?

Authors : Kerim Demirci

Pages : 97-116

View : 13 | Download : 13

Publication Date : 2014-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Geleneksel dil bilgisinin yaklaşımına göre dilde bir şeyin ‘yerine geçme’ işlevi sadece zamirlere mahsus bir özelliktir. Bu bakış açısı, yerine geçme durumunu yalnız isim-zamir ikilisiyle sınırlandırmıştır. Oysa dilde temsil, vekâlet, yerine geçme vs. olayı daha yaygın bir kullanıma sahiptir ve isim-zamir ikilisinin dı- şında birçok dil unsuru birbirinin yerine geçebilmektedir. Cins isimlerin, bazı fiillerin ve sıfatların yanında bazı durumlarda deyimler, atasözleri, hikâyeler, fabllar, anekdotlar vs. bile benzer durumları ifade için kullanılan temsil yapılarıdır. Dilde temsil ifade eden unsurlara pro-form adı verilir. Zamirler pro-formların en büyükleri olsa da bunlar bu tür yapılar içerisinde yalnızca bir türüdür. Bu yazıda dilbilgisel olarak zamir diye adlandırılmadıkları halde zamirsellik gösteren unsurlar ele alınarak zamirlerin temsil işlevinde yalnız olmadıkları vurgulanmaktadır. Yazı- mızın teorik çerçevesini özellikle göstergebilim teorisi ile prototip teorisi oluşturmaktadır.
Keywords : Zamir, zamirimsiler, göstergebilim, prototip teorisi, referans türleri, zamirsellik