Kazak ve Türkiye Türkçesindeki Anlamca Kaynaşmış ve Deyimleşmiş Fiillerin Anlamsal Yapısı

Authors : Amirzhan RYSBAYEV, Gulzada TEMENOVA

Pages : 113-128

View : 14 | Download : 12

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Deyimler, çeşitli kavram ve durumları özel bir yapı veya söz dizimi içinde belirtmeye yarayan, çoğunlukla kalıplaşınca gerçek anlamlarını yitiren kelimelerden oluşmuş ve kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da cümlelerdir. Bu yazıda, Türk lehçelerinde, özellikle Kazak ve Türkiye Türkçesinde deyimleşmiş birleşik fiillerin dış ve içyapısındaki ortak nitelikler karşılaştırmalı şekilde incelenmeye çalışılmıştır. Karşılaştırılırken bu iki lehçedeki deyimler deyimleşmiş fiillerin oluşmasına ve kalıplaşmasına temel olan arkaik unsurlar ve kökü bir olan iki lehçedeki deyim birimlerin benzeşen yönleri olmakla birlikte tamamen kendilerine has özellikleri de olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca çalışmada, isim+fiil unsurlu deyimleşmiş fiillerin yapı özellikleri ve onların oluşumunda yer alan ve değişik anlamlara gelen sözcüklerin deyimin manasını oluşturmadaki rolü üzerinde durulmuştur.
Keywords : Deyim, deyimleşmiş fiil, unsur öğe, frazeolojik bütünlük, iç ve dış yapı