Başkurtlarda Eski Türk Takvimi ve Nevruz Bayramının Kutlanması

Authors : Ahat SALİHOV

Pages : 189-203

Doi:10.12995/bilig.526994

View : 19 | Download : 18

Publication Date : 2019-01-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Diğer Türk halklarında olduğu gibi Başkurtlarda da eski takvime göre yılbaşı bayramı olarak kutlanan Nevruz eskiden beri en önemli bayramlardan biri olmuştur. Nevruz Bayramı on iki hayvanlı Türk takvimine göre Mart ayında icra edilmiştir. Başkurt folklorunda bu bayram için söylenilen çeşitli şiirler bulunmaktadır. Bu şiirlerde Nevruz bayramı sırasında insanlar birbirlerine yılın iyi olmasını, buğdayların iyi yetişmesini söylemişlerdir. Başkurtlarda Nevruz bayramının ekin ekildikten sonra yapılan Sabantoy bayramına benzeyen bazı tarafları bulunmaktadır. Her iki bayram baharda yapılır, bol bol millî yemekler hazırlanır, o yılki hasadın iyi olması dilenir. Bahar gelince doğa yeşillenir. Nevruz da bununla bağlantılıdır. Türk halkındaki Hızır kelimesi, Arapçada yeşil anlamına gelmektedir. Hızır miti, Başkurtlarda da çok yaygındır. Nevruzda çeşitli geleneksel halk oyunları oynamışlar, bayram sırasında yılın nasıl olacağını yorumlamışlardır. Başkurt kültürünün bir parçası hâline gelen bu bayram geçtiğimiz asırda çeşitli nedenlerle unutulmaya yüz tutmuştur. 1990 yılından itibaren tekrar kutlanmaya başlanmış. Ancak, Sabantoya nazaran Nevruz daha küçük çapta kutlanmaktadır.
Keywords : Türk kültürü, Nevruz, on iki hayvanlı Türk takvimi, Başkurtlar, millî bayramlar