Deli Dumrul Mitosu Bağlamında Türk-İslam Özneliğinin Psiko-Mitolojik Çözümlenmesi

Authors : Efe BAŞTÜRK

Pages : 29-54

Doi:10.12995/bilig.8902

View : 18 | Download : 16

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Her toplum, kendi kolektif örgütlenmesine uygun biçimde bir  anlam dünyası kurgular. Mitos, bu anlam dünyasının toplumu ve  benliği kurması üzerine tasarlanmış bir anlatıdır. Psiko-mitoloji  ise, kolektif kültürün gelişimini ve etkisini, benliğin psişik dönüşümleri  üzerinden tartışan bir yorumlama biçimidir. Türklerin  İslamiyet’e geçişini konu alan Deli Dumrul efsanesi, Şamanist  inancın içinde yetişen kahramanın, kendi ölümlülüğünü idrak  etmesi karşısında girdiği travmayı konu alır. Bu travmanın kökeninde  yatan etmen, Türklüğün doğacıl ve anahanlı örgütlenme  psikolojisinin, İslamiyet’in normatif dizgesiyle karşılaşma anında  sarsıntı geçirmesidir. Deli Dumrul efsanesi, Türklerin İslamiyet  ile beraber edindikleri öznellik biçimine dahil olma sürecindeki  deneyimleri içermesinden dolayı, psiko-mitolojinin sorunsal nesnesi  olarak ele alınabilir.
Keywords : Türklük, anahanlık, islamiyet, psiko mitoloji, söylen mit, Deli Dumrul