A Comparative Essay on the Perception of State in Turkish Thought: Namık Kemal and Ibn Haldun

Authors : Kemal ŞAMLIOĞLU

Pages : 27-46

Doi:10.12995/bilig.95002

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2020-10-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Devlet, kuramsal çerçevede insan bilimlerinin en çok üzerinde problem ürettikleri bir olgudur. Bu makale ile Tanzimat düşünürü Namık Kemal’in devlete ilişkin düşünceleri, siyasî, kültürel ve edebî perspektifte ele alınmaya çalışılacaktır. Namık Kemal’in devlet düşüncesini incelerken, özellikle devletin kuramsal temellerini İslâm medeniyeti bakımından belirlemeye çalışan İbn Haldun, örnek bir mukayese imkânı doğuracaktır. Batı dünyasına kadar tesir edecek beş aşamalı bir antropomorfik kuramsal çerçeve belirleyen İbn Haldun, doğal bir insan yaşamı gibi devleti oluşbozuluş süreciyle niteler. Bu bağlamda devlet, bir bakıma sonlu bir organik yapı gibi tasarlanır ve doğal bir ölüm süreciyle yüzleşmek zorunda kalır. Hâlbuki Namık Kemal, insan unsurunun sürdürülebilir kültür ve manevi temeller eşliğinde şartlarını koruması halinde devletin de, yaşayacağını ileri sürer. Bir anlamda devletin insan unsuruyla ayakta kalabileceğine ilişkin siyaset teorisi de, Namık Kemal bağlamında üzerinde düşünülmeye değerdir.
Keywords : Namık Kemal, Ibn Haldun, insan, devlet, edebiyat