Rouranlarda (Juan-Juanlarda) Kültürel ve Toplumsal Yapı

Authors : Kürşat Yıldırım, Elvin Yıldırım

Pages : 157-178

Doi:10.12995/bilig.11007

View : 64 | Download : 43

Publication Date : 2024-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Rouran (Juan-juan) halkı V. yüzyılın başlarında bugünkü Moğolistan bozkırlarında büyük bir kağanlık kurdu. Yaklaşık 150 yıl yaşayan bu devlet, Asya Hunlarının mirasını sürdürdü. Rouranların tarihi üzerine bazı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmamızda ise onların devletlerini kuruş süreci, yazısı, dini, hayat tarzı ve toplum yapısı üzerine daha önce az değinilen hususlara dayanarak bazı değerlendirmeler yapmak istedik. Ayrıca yakınlarda Khüis Tolgoi Yazıtı’nı Rouranlara atfeden araştırmacılar çıkınca bazı yeni notlar çıkardık. Buna göre şu konuları ele aldık: i) Rouranların atasının devletin temellerini atma süreci hakkında genelde yapılan “kaçaklar hareketi” değerlendirmesine katılmıyoruz; bozkır gelenekleri dâhilinde ve boy sistemi içinde bir devlet kurma süreci başlamıştır. ii) Rouranlar Çin, Sogd ve Brahmi (eğer Khüis Tolgoi kendilerine aitse) yazıları kullanmışlardır. iii) Rouran idarecileri tek tanrılı bir dine ve Şamanizm’e inanmakla birlikte diğer bozkırlı halklar gibi yöneticiler düzeyinde Buda dinine az da olsa ilgi göstermişlerdir. iv) Rouranlara yönelik Çinlilerin bakış açıları diğer bozkırlı halklara olandan farklı değildir ama Çinliler özellikle onların temiz olmadıkları üzerinde durmaktadırlar. v) Rouranlar geleneksel konar-göçer kültürü devam ettirmektedirler. vi) Diğer bozkırlılarda olduğu gibi Rouran toplumunda da kendine has bir toplumsal yapı ve bir tabakalaşma mevcuttur.
Keywords : Rouran Juan juan, yazı, din, toplum yapısı, kültür, Çin kaynakları