Üslûbu`l-Kur`ân ve Tefsir İlmi

Authors : Sıddık Baysal

Pages : 397-432

Doi:10.28949/bilimname.393280

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Vakıa olarak muayyen bir tarih içindeki muhataplarına ilahi maksat ve manaları iletmek üzere gönderilmiş bir kitap olan Kur’an’ın, ilk muhataplarının yeteneklerini ve birikimlerini dikkate alması olgusal bir gerekliliktir. Çünkü kelam, belagat ve fesahatin zirvesinde inşa edilse dahi muhatabının zihinde mütekellimin kastettiği manaya tekabül etmediği müddetçe taraflar arasında iletişimi sağlayabilecek nitelik ve yeterliliğe sahip olamaz. Kur’an söz konusu olduğunda bu, mütekelliminin Zȃt-ı ilahi olması dolayısıyla hitabın ve muhatabın tabiatlarının farklılığından kaynaklanan ontolojik ve epistemolojik bir sorundur. Dolayısıyla son derece sofistike bir sorundur. Ancak Allah’ın apaçık beyanı olmak vasfıyla Kur’an, okunmak, anlaşılmak ve yaşanmak üzere indirildiği muhakkaktır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için muhatabının iletişim araçlarını, dilini ve özgün ifade biçimlerini kullanmış; içerdiği manaları ve maksatları böylelikle muhatabının zihnine yaklaştırmış, onun sözcüklerini, onun kavramlarını ve ıstılahlarını kullanarak kendisi ile muhatap arasında bir muvazaa tesis etmiştir. Esasen onun apaçık Arapça bir beyan olmasının hikmeti budur. Üslȗbu’l-Kur’an, bu ilahi hikmetin tecellilerinden biridir. İşte bu hikmet nedeniyle tefsir ilmi, Kur’an lafızları ve ibarelerinin anlamları ve delaletlerini tespit etmek için üslȗbu’l-Kur’an’a, anlama, açıklama ve anlamlandırma insert ignore into journalissuearticles values(tefsir ve te’vil); faaliyetlerinde müracaat etmek durumundadır. Zira ilahi bir söz olması itibarıyla Kur’an’ın hangi sözdiziminde, hangi üslȗpta, hangi zihinsel/mantıki bağıntıda ve tarihsel bağlamda hangi manaya delalet ettiğini belirleyebilmek için üslȗbu’l-Kur’an’ı bilmek gerekmektedir. Bu gerekliliğin bir neticesi olarak bu makale, ilahi murada delalet kaydıyla üslȗbu’l-Kur’an meselesini ele almaktadır. 
Keywords : Tefsir, üslȗbul Kuran, mecȃz, tekrar, umȗmȋlik