İskenderiye Okulu ve Tıbbî Mantıkî Gelenek

Authors : Ahmet KAYACIK

Pages : 91-108

Doi:10.28949/bilimname.419866

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2018-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam dünyasında felsefî düşüncenin gelişmesine altyapı oluşturan etkenlerden biri de Helenik okullardır. Bunları İskenderiye, Antakya, Harran, Bağdat ve Cündşapur vd. olarak sıralamak mümkündür. Atina okulunun kapanmasının ardından kurulan İskenderiye Okulu, Müslümanların oraya komşu olmasıyla Yunan bilim ve felsefesinin İslam dünyasına geçişi ve öğrenilmesinde etkin bir role sahip olmuştur. Buradaki eğitim tarzı, Atina okulu eğitim geleneğinin devamı olmuş ve daha çok metinlerin yorumlanması üzerine olmuştur. Bu yöntem daha sonraki Süryani okullarda da devam ederek İslam toplumuna geçmiş ve felsefe metinlerinin anlaşılmasında önemli katkılar sağlamıştır. Bu okulun bir üyesi olmamakla beraber, buradaki eğitim sistemi ya da müfredatında önemli bir konuya dikkat çeken Galen, daha sonraları takip edilen bir geleneğin de başlatıcısı olmuştur. Bu geleneğe “Tıbbî-Mantıkî” veya “Tıbbî-Felsefî” gelenek denilmiştir. Çünkü bu okulda eğitim alan tıp öğrencileri kendi eğitimlerinde faydalı olsun diye, zorunlu olarak felsefe dersleri de almışlardır ki, bu içerikler Aristo’nun mantık kitaplarının ilk dördünü oluşturmaktadır. Filozof-doktor diye anılan bir unvan da bu sebeple ortaya çıkmıştır. İslam dünyasındaki mantık ilminin gelişimi ile bu gelenek arasında doğrudan bir bağlantı kurulur ve mantık eğitimi tıpla beraber bağlantılı olarak devam ettiği sürece mantık çalışmaları ilerleme kaydederken,  bu bağlantı kesilip başka ilim dallarıyla birlikte ele alındığında ise bir devam sağlanmakla birlikte, ilerleme değil de gerileme olmuştur iddiası ortaya atılır.
Keywords : Mantık, İskenderiye okulu, Tıbbî Mantıkî Gelenek, Mantık Tarihi, Galen