Hadislerin Tesbitinde Sened Tenkidinin Tercihi Nedenleri

Authors : Murat KAYA

Pages : 121-140

Doi:10.28949/bilimname.439132

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmamızın, isnad merkezli olması nedeniyle eleştiri konusu olan klasik hadis usulü anlayışına farklı bir boyut kazandıracağı ve güncelliğini koruyan sened ve metin esaslı tartışmalara katkı sunacağı ümidindeyiz. Hadise dair problemlerin çözümü için kaleme alınan eserler incelendiğinde, sened ve metin tenkid sistemlerinin icrasına birbirine yakın oranlarda başvurulmadığı görülecektir. Bu bağlamda muhaddislerin, sened tenkidini tercih ederek metin tenkidinde çekingen davrandıkları bilinen bir gerçektir. Onları böyle bir davranışa sevk eden farklı âmiller söz konusu olmuşsa da haklılıklarına yorumlanabilecek bazı durumların olduğu da malumdur. Rivayet tesbitlerinde sened tenkidine zorlayan farklı bileşenleri dikkatlere sunarak isnad tenkidinin tercih nedenlerini incelemek ve râvî tahlilleri ekseninde teksif edilen çabaların gerekçelerini gün yüzüne çıkartmak araştırmamızın ana temasını oluşturmaktadır. Sahihini sakiminden ayıklamak suretiyle rivayetlerde aidiyet meselesini çözüme kavuşturmak, hadis ilimlerinin en önemli mevzusu olmuştur. Muhakkik muhaddisler bu uğurda ciddi çabalar sarf ederek, biri haberden önce muhabire odaklanmak şeklinde özetlenebilen sened tenkidi, öteki içeriğin İslam’a ve ilmî tecrübeye uygunluğunun test edildiği metin tenkidi olmak üzere iki önemli ilmî kaide geliştirmişlerdir.
Keywords : Hadis, Tesbit, Tenkid, Sened tenkidi, Metin tenkidi