منهجية الإمام الحصيري في ترتيب الموضوعات الفقهية من خلال كتابه الحاوي في الفتاوى -دراسة مقارنة-

Authors : Zehra ELBAKRİ, Shaker JABARI

Pages : 549-589

Doi:10.28949/bilimname.861675

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2021-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmamızda imam Hasiri`nin Havi`l-Hasirî ismiyle meşhur olan, el-Havi fi’l-fetâvâ adlı eserindeki fıkıh bablarının taksimi, önce hanefi mezhebi alimlerinin daha sonra da şafii mezhebi alimlerinin kendilerine has sistematileriyle yazılmış fıkıh bablarının taksimiyle kıyaslanmıştır. Hasirî’nin eserini dört kısımdan oluşturdu, Bu dört kısım “el-ibadat ve’l-kurubât”, “el-muâmelât ve’l-mübâhât”, “el-mahzûrat ve’l-mekrûhat” ve “el-cinâyât” başlıklarını taşımaktadır. Bu dört kısmın ardından eser “hâtime” adı verilen kısmında bitirilmektedir, bu bölümde ehl-i sünnet akidesiyle, fıkhın şerefiyle, fetvanın adabıyla; Ebu Hanife, Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’in menkıbeleriyle ve en son mezhebini terk edene eleştiriyle ilgili konular yer almaktadır. Çalışmamızda Hasirî zikrettiği fıkıh konuları tek tek ele alarak açıklamıştır, daha sonra her bölümlerdeki fıkıh bablarının sistematiklerini nedeni, ve bunlarla ilgisinin kapsamı açıklamaya ve netleştirmeye çalışılmıştır, bu eserin sistematiğinin keyfiyeti, gerekçeleri ve varsa özgünlüğünü izah edebilmek için diğer hanefi ve şafii mezhebindeki eserlerin sistemiyle mukayese edildiğini de belirtmek yerinde olacaktır. Çalışmamızda Hasiri`nin fıkıh bablarının taksimilerinde de hanefi mezhebi alimlerini sistematiklerinde farkı oratya koyulmuştur, ve her konuda Şâfiî` mezhebi alimlerini sistematikleriyle kıyaslayarak aralarındaki fark ortaya koyulmuştur. İmam Hasirî kitabı olan el-Havi fi’l-fetâvâ daki fıkıh bablarının tertip edilme uslubu ve sistematiği hanefi mezhebindeki alimlerin fıkhi konulardaki fıkıh babların sistematiğinden farklı ve ayrıcalık gösterir, ilk babtan onun ayırcalığı ve farkları Şâfiî mezhebi alimlerinden fıkıh konularındaki bablarının sistematiğindedir.
Keywords : Hasirî, Fıkıh babları, el Havî, Fıkıh Konuları