Bâcurî’nin Nübüvvet Anlayışı

Authors : Hamdi YALÇIN

Pages : 541-566

Doi:10.28949/bilimname.1230805

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2023-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde ateizm ve deizm gibi akımların nübüvvet müessesine yaptığı itirazlar, bu meselenin ispatına yönelik yeni literatür çalışmalarını daha önemli kılmaktadır. Bâcûrî’nin nübüvvetin ispatı ve temellendirmesi bağlamında ortaya koyduğu argümanlar, nübüvvet müessesine olan inancın klasik delillerini yansıtması bakımından önem arz etmektedir. Bâcûrî bu konuda genel olarak Eş’arî ve Sünnî çizgiyi takip etmekte bazı noktaları ise tasavvufî şahsiyetlerden yaptığı nakiller ve birtakım kavramlardan hareketle açıklamaktadır. Böylece kelâm ve tasavvuf ilmini mezcetmeye çalışarak iki farklı disiplini birbirine yaklaştırmaktadır. Nübüvveti “insan aklının faal akılla iletişim kurması” şeklinde yorumlayan ve kesbîlik anlayışına zemin hazırlayan filozofların görüşlerini reddeden Bâcûrî, onun vehbî olduğunu, gayret ve cehdle kazanılamayacağını ifade etmektedir. Nübüvvetin aklen ve vâkıa olarak mümkün bir fiil olduğunu ve Allah için zorunluluk ifade edemeyeceğini belirtmektedir. Bâcûrî, reel ve ilkesel olarak nübüvveti muhal gören ve ontolojik anlamda reddeden Sümeniyye ve Berâhime gibi düşünsel akımlara karşı çıktığı gibi nübüvvetin Allah açısından vacip olduğu fikrini ileri süren Mu‘tezile’ye de çıkmaktadır. Hz. Muhammed’in, ruhunun diğer tüm ruhlardan önce yaratıldığını, melek, cin ve insanların yanı sıra tüm nebîlere ve geçmiş ümmetlere de gönderildiğini zikrederek onun sadece Araplara gönderildiğini iddia eden Îsevileri de eleştirmektedir. O, mûcizenin, kerâmet ve irhas gibi hârikulâde olaylardan ve aynı şekilde sihir, büyü ve benzerlerinden farklı olduğunu savunmaktadır. Bu çalışmanın amacı pek çok alanda şerh, haşiye ve müstakil eser kaleme alan 19. yy. âlimlerinden Bâcûrî’nin nübüvvet anlayışını incelemektir. Bu çerçevede makale, geçmişten günümüze uzanan nübbüvvet meselesine yönelik güncel kanaatlerin doğru ve sağlam bir zeminde anlaşılmasına katkı sağlamayı gaye edinmektedir.
Keywords : Kelam, Bâcûrî, Nübüvvet, Nebî, Mûcize