Avrupa’da Yaşayan Türk Vatandaşlarında Ayrımcılık Algısı: İsviçre ve Fransa Örneği

Authors : Abdullah Tanrıverdi, Mustafa Ulu

Pages : 131-197

Doi:10.28949/bilimname.1592860

View : 60 | Download : 81

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, İsviçre ve Fransa’da yaşayan Türk vatandaşlarının etnik köken ve Müslüman kimliklerine sahip olmalarının ayrımcılık algılarına etkisi temel problem olarak ele alınmaktadır. Bu problemin incelenebilmesi amacıyla çalışma grubu, kıyaslama yapılabilmesi için Batı Avrupa ülkeleri içerisinde ayrımcı tutumların öne çıktığı Fransa ve daha demokratik bir toplum yapısı olduğu düşünülen İsviçre’den seçilmiştir. Bu bağlamda söz konusu kişilerin dini aidiyet ve köken kimliklerinin ayrımcılık algılarına etkileri araştırılmaktadır. Konu hakkında ismi geçen iki ülkede yaşayan göçmenlerin algıları arasında mukayese yapılmaktadır. Bu bağlamda, bir yıl süre ile İsviçre’de TÜBİTAK desteğiyle araştırma ve katılımlı gözlem faaliyetlerinde bulunulmuştur. Çalışmada derinlemesine görüşmeler yapılarak daha zengin bir içeriğe ulaşılması amaçlandığından nitel araştırma yöntemi ve fenomenolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma amaçları doğrultusunda daha zengin veri içeriğine ulaşmak için amaçlı örneklem yönteminin alt stratejilerinden olan maksimum çeşitlilik örneklemesi ve kartopu/zincir örneklemesi stratejilerinden istifade edilmiştir. Araştırmada veri toplanırken yarı-yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Bu bağlamda araştırmada belirlenen örneklem stratejileri doğrultusunda seçilen kişilerle mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Gerekli veri zenginliği sağlandığı düşünülene dek görüşmeler devam ettirilmiştir. Görüşmecilere ses kayıt cihazıyla kayıt yapılacağı ve kimlik bilgilerinin hiçbir şekilde açığa çıkarılmayacağı beyan edilmiştir. Mülakat öncesinde görüşme formunu incelemeleri talep edilmiştir. Gizliliğin korunması adına görüşmecilere anonim isimler verilmiştir. Bu kapsamda farklı sosyal tabakalardan 30’u Fransa (17 erkek 13 kadın), 25’i İsviçre (17 erkek 8 kadın), olmak üzere 55 kişi ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Ulaşılan veriler MAXQDA 24 paket programı ile kodlanmış ve içerik analizi yapılmıştır. Sonuçta görüşmecilerde genel anlamda ayrımcılık algısı olduğu anlaşılmaktadır. Söz konusu algılar ise iş hayatı, komşu ve arkadaşlık ilişkileri, eğitim, medya boyutları üzerinden tartışılmaktadır. Bahsi geçen boyutlarda başörtüsü ve dini pratiklere yönelik olumsuz tavrın ciddi boyutlara varabildiği görülmektedir. Bu doğrultuda, iş bulma konusunda isim ve dış görünüşün ciddi dezavantajlar oluşturabildiği, komşu ve arkadaş ilişkilerinin duruma göre değişkenlik arz ettiği, eğitim hayatında güçlü ayrımcılık tecrübeleri görüldüğü, medyanın İslam dinine yönelik önyargılı davranışlarının önemli dayanaklarından olduğu anlaşılmaktadır. Netice olarak ise İsviçre’deki katılımcılarda daha düşük düzeyde görülmekle birlikte her iki ülkedeki görüşmecilerin de ayrımcılık algıladıkları bulgulanmıştır.
Keywords : Din Psikolojisi, Ayrımcılık, Önyargı, Avrupa, Türk