Osmaneli Bilecik-Türkiye ve çevresinde doğal yayılış gösteren Lamiaceae taksonlarının risk kategorileri ve etnobotanik özellikleri

Authors : Onur KOYUNCU, Ö Koray YAYLACI, Derviş ÖZTÜRK, İsmühan Potoğlu ERKARA, Filiz SAVAROĞLU, Özge AKCOŞKUN, Murat ARDIÇ

Pages : 31-45

View : 26 | Download : 11

Publication Date : 2010-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada, 2006-2009 yılları arasında Osmaneli Bilecik ve çevresinde doğal yayılış gösteren Lamiaceae familyasına ait 24 cinste 38’i tür, 17’si alttür ve 13’ü varyete seviyesinde olmak üzere toplam 68 tür ve türaltı takson tespit edilmiştir. Bu taksonların 14’ü endemik olup endemizm oranı % 20,59’dur. IUCN 2001 risk kategorilerine göre, endemik taksonlardan 13’ü LC, 1’i NT kategorisindedir. Belirlenen taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı ise şöyledir; 15 takson % 22,06 İran-Turan Elementi, 11 takson % 16,18 Akdeniz Elementi [bunlardan 3’ü % 4,41 Doğu Akdeniz Elementi], 7 takson % 10,30 Avrupa-Sibirya Elementi, 2 takson % 2,94 Öksin Elementi [bunlardan 1’i % 1,47 Hirkan-Öksin Elementi, 1’i % 1,47 Karadeniz Elementi]ve 33 takson % 48,53 çok bölgeli veya fitocoğrafik bölgesi bilinmeyendir. Bölgede tespit edilen 7 takson A3 karesi, 2 takson A2 karesi ve 20 takson da Bilecik ili için yeni kayıt niteliğindedir. Ayrıca bölgede etnobotanik kullanımı en yaygın olan cinslerin Thymus, Salvia, Sideritis, Origanum ve Stachys olduğu belirlenmiştir. Bitkilerin çoğunlukla soğuk algınlığı, çay, baharat, deri hastalıkları, idrar söktürücü, şeker hastalığı, romatizma, prostat hastalıkları, hemoroid, böbrek taşı ve çeşitli ağrıların gideriminde kullanıldığı görülmüştür. Diğer taraftan Scutellaria, Phlomis, Wiedemannia, Nepeta ve Lycopus cinslerine ait taksonların etnobotanik kullanımlarına rastlanamamıştır
Keywords : Lamiaceae, Risk Kategorisi, Etnobotanik, Osmaneli, Bilecik, Turkey