Türkiye endemiği Dianthus erinaceus Boiss. var. erinaceus’ un bazı ekolojik özellikleri ile üreme başarısı ilişkileri

Authors : Murat ERSÖZ, Özcan SEÇMEN

Pages : 65-74

View : 18 | Download : 7

Publication Date : 2009-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye endemiği bir bitki, Dianthus erinaceus Boiss. var. erinaceus, Ege bölgesindeki 4 dağın tepelerinde yaşar. Bu çalışmanın amacı, populasyonlardaki bitkilerin yayılış alanlarını, IUCN V 3.1 göre tehlike sınıfını, habitat özeliklerini ve bu özelliklerin bazıları ile üreme başarısı arasındaki ilişkileri araştırmaktır. Birey sayısı Spil dağında en çok, Sarıkaya Tepe’de en azdır. En geniş yayılış alanı Nif dağındadır. Populasyonların toprakları, hafif alkali, pH 7.1-7.5 tuzsuz, çok kireçli, organik maddesi azdır. Toplam yıllık yağışlar ise Sarıkaya dışındakilerde 1000 mm’nin biraz üzerinde, Sarıkaya’da 950 mm civarındadır. Spil ve Nif ‘te Aralık- Mart arasında eksi yada 0 0C sıcaklıklar görülür. Nif dağı populasyonunda bitki ve yapraklar, diğer populasyonlarından daha büyüktür. Çiçek sayısı Sarıkaya Tepe populasyonunda en yüksektir. Bir çiçekte ortalama verimli tohum sayısı, Spil Dağı bireylerinde en yüksek iken, Sarıkaya bireylerinde ise en azdır. Sarıkaya bireylerinde ortalama verimli tohum sayısı çok düşük olduğundan, birimdeki olgun tohum sayısı da düşüktür. Birey sayısı ile yıllık ortalama sıcaklık arasında negatif; yıllık toplam yağış ile pozitif ilişki vardır. Populasyonların ortalama bitki boyları ile K+, Fe2+ ,organik madde miktarları arasında negatif; CaCO3, P arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Bir birimdeki ortalama çiçek sayısı ile sıcaklık pozitif, yağış ise negatif ilişkilidir. Populasyonların ortalama bitki boyları ile ortalama canlı tohumlu çiçek sayısı ve ortalama canlı tohum sayısı arasında negetif ilişkiler bulunmuştur. Ortalama verimli tohum sayısı ile CaCO3 ve P arasında negatif korelasyon olmasına rağmen; organik madde, Fe2+,Ca2+, K+ arasında pozitif ilişki vardır
Keywords : Dianthus erinaceus var erinaceus, populasyon ekolojisi, koruma biyolojisi