Orta Anadolu Bölgesi`nde depolanan mercimek ve fasulyede zararlı olan baklagil tohum böceklerinin yayılışı, bulaşma oranı, yoğunlukları ve meydana getirdikleri ürün kayıpları üzerinde araştırmalar.

Authors : N DÖRTBUDAK, P ERDOĞAN, M AYDEMİR

Pages : 57-75

View : 18 | Download : 7

Publication Date : 1999-12-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Anadolu Bölgesinde mercimek ve fasulyede zararlı olan Baklagil tohumböceklerinin yayılışı, bulaşma oranı ve yoğunluğu ile ürün kayıplarını ortaya koymak üzere bu proje ele alınmıştır. Bu amaçla Yozgat, Konya, Kırşehir ve Ankara`dan hem mercimek hem fasulye, Çankırı`dan mercimek, Afyon`dan ise fasulye örnekleri alınmıştır. Örnek alma işlemi için her ilin ekilisinin önemli olduğu üçer ilçesi belirlenmiştir. Belirlenen bu ilçelerin en az üçer köyü ve bu köylerden de üçer tarla seçilmiş ve buralardan elde edilen sonuçlara göre, mercimeklerde il ortalaması olarak bulaşma oranı ve ağırlık kaybı sırasıyla Yozgat`ta %3.03 ve 0.86, Konya`da %1.74 ve 0.58, Kırşehir`de %1.72 ve 0.49, Ankara`da %2.13 ve 0.70 ve Çankırı`da %1.21 ve 0.30 olarak saptanmıştır. Çimlendirme deneme sonuçları ise, bulaşma oranına göre meydana gelen kayıp ile sağlamlara göre tamamı delikli tanelerdeki kayıplar iller itibariyle yine sırasıyla ortalama Yozgat`ta %3.90 bulaşma oranına karşılık %2.60, tamamı delik olanlarda %65.30 kayıp; Konya`da %2.20 bulaşma oranı, %2.30 kayıp; Kırşehir`de %2.80 bulaşma oranı için %6.00, tamamı delik olanlarda %54.20 kayıp; Ankara`da %6.30 bulaşma oranı için %6.00, tamamı delikliler için %70.70 ve Çankırı`da ise %1.60 bulaşma oranına karşılık %1.30, tamamı deliklilerde de %69.90 kayıp olmuştur. Örneklerden çıkan Baklagil tohumböcekleri, Bruchus lentis Fröhl. insert ignore into journalissuearticles values(Col.: Bruchidae); olarak teşhis edilmiştir. İllerden alınan fasulye örneklerinin tamamı temiz çıkmıştır. Sonuç olarak Orta Anadolu Bölgesinin mercimek ekilisi yapılan illerinin tamamı Mercimek tohumböceği ile bulaşık olarak bulunmaktadır. Zararlı tüketime hazır ürün üzerinde bulunduğu için, saptanan bu kayıplara ilave olarak kalite kayıpları da ortaya çıkmakta ve dolayısı ile daha da önem kazanmaktadır.  
Keywords : Bruchus, mercimek, fasulye, ürün kaybı