Diyarbakır ilinde yetişen badem ağaçlarında sorun olan kök çürüklüğü ve solgunluk hastalık etmenlerinin karakterizasyonu ve yaygınlığı

Authors : Zekiye Ceren AKTAN, Soner SOYLU, Osman ÇİFTÇİ, Şahimerdan TÜRKÖLMEZ

Pages : 3-10

Doi:10.16955/bitkorb.561427

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Badem insert ignore into journalissuearticles values(Prunus dulcis L.); Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin önemli ürünlerinden biridir. Dünya genelinde bademin toprak kökenli fungal hastalık etmenlerinin kayda değer önemli kayıplara sebep olduğu bildirilmiştir. Bademlerde kök çürüklüğü ve solgunluk hastalığına, toprak kaynaklı herhangi bir veya birden fazla türün yer aldığı kombinasyon neden olabilir. Diyarbakır ilinde 2017 bahar döneminde badem bahçelerinde ve fidanlıklarında sürveyler yapılmış, rastgele seçilmiş tatlı badem ağaçları/fidanları, kök-kökboğazı çürüklüğü ve solgunluk hastalıklarına neden olan fungal hastalık etmenlerinin görülme sıklığı ve yaygınlığını değerlendirmek için incelenmiştir. Zayıf gelişmiş, sararmış, solgunluk ve ölüm belirtisi gösteren şüpheli badem ağaçlarının/fidanlarının kök ve kökboğazlarından bitki örnekleri alınmıştır. Sürvey yapılan bölgelerden toplanan hastalık belirtisi gösteren bademlerin kök, kök boğazı ve gövdelerinden yapılan izolasyonlardan elde edilen izolatların patojenisiteleri, morfolojik ve moleküler yöntemlerle teşhisleri yapılmıştır. Şüpheli bitki örneklerinden yapılan izolasyonlar sonucu elde edilen izolatların dağılımına göre en sık rastlanan ve karakterize edilen toprak kaynaklı fungal hastalık etmeni, %28.9 yaygınlık ve %38.0 rastlanma sıklığı ile Fusarium oxysporum insert ignore into journalissuearticles values(Fusarium solgunluğu hastalığı etmeni); olup, bu hastalık etmenini %24.6 yaygınlık ve %21.5 rastlanma sıklığı ile Macrophomina phaseolina insert ignore into journalissuearticles values(Kömür çürüklüğü hastalığı etmeni);, %19.3 yaygınlık ve %11.3 rastlanma sıklığı ile Sclerotinia sclerotiorum insert ignore into journalissuearticles values(Beyaz küf hastalığı etmeni); ve %16.7 yaygınlık ve %18.3 rastlanma sıklığı ile Ceratobasidium sp., insert ignore into journalissuearticles values(Ceratobasidium kök çürüklüğü hastalığı etmeni); takip etmiştir. Bildiğimiz kadarıyla, Ceratobasidium sp., F. oxysporum, M. phaseolina ve S. sclerotiorum hastalık etmenlerinin Türkiye`de yetişen bademlerde hastalıklara neden olduğu ilk kez bu çalışmayla bildirilmiştir.
Keywords : badem, Fusarium, Ceratobasidium, Macrophomina, Sclerotinia