Doğu Akdeniz Bölgesinde badem ağaçlarında görülen bazı virüs hastalıklarının saptanması ve karakterizasyonu

Authors : Mahmut YEGÜL, Saadettin BALOĞLU

Pages : 71-84

Doi:10.16955/bitkorb.601901

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda Akdeniz ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de badem üretimi yıldan yıla artış eğilimine girmiştir. Tüm bitkilerde olduğu gibi bademlerde de virüs hastalıklarından dolayı kayıplar meydana gelmektedir. Bu çalışma ile Doğu Akdeniz Bölgesindeki badem alanlarında ekonomik olarak zarar yapan Prune dwarf virus insert ignore into journalissuearticles values(PDV);, Prunus necrotic ringspot virus insert ignore into journalissuearticles values(PNRSV);, Plum pox virus insert ignore into journalissuearticles values(PPV);, Apple chlorotic leaf spot virus insert ignore into journalissuearticles values(ACLSV);, Apple mosaic virus insert ignore into journalissuearticles values(ApMV); ve Cherry leaf roll virus insert ignore into journalissuearticles values(CLRV);’un bölgemizdeki dağılımı araştırılarak, moleküler ve biyolojik karakterizasyonu yapılmıştır. 2012-2016 yılları arasında yapılan sürvey çalışmalarında, Doğu Akdeniz Bölgesindeki 5 ilden toplam 605 adet badem örneği toplanıp DAS-ELISA testine tabi tutulmuştur. Toplanan 605 badem örneğinden 169 tanesi insert ignore into journalissuearticles values(% 27,93); en az bir virüsle enfekteli bulunmuştur. Bunlardan, Adana ilinde toplanan 129 badem örneğinin 26’sı insert ignore into journalissuearticles values(%20,16);, Mersin’de 299 örneğin 90’ı insert ignore into journalissuearticles values(%30,10);, Kahramanmaraş’ta 71 örneğin 11’i insert ignore into journalissuearticles values(%15,49);, Hatay’da 89 örneğin 34’ü insert ignore into journalissuearticles values(%38,20); ve Osmaniye’de 17 örneğin 8’i insert ignore into journalissuearticles values(%47,06); en az bir virüs ile enfekteli bulunmuştur. Test edilen örneklerde PNRSV %64, PDV %18, ACLSV %11 ve karışık enfeksiyon %7 oranında tespit edilmiş, ApMV, PPV ve CLRV ise tespit edilememiştir. Enfekteli badem izolatlarından, kılıf protein genini içeren gen bölgesi RT-PCR ile çoğaltılarak PNRSV için 616 bp, PDV için 862 bp ve ACLSV için 358 bp’lik bantlar elde edilmiştir. Badem izolatlarının NCBI’a kayıtlı dünya PNRSV izolatları ile %97-99, PDV izolatları ile %87-96, ACLSV izolatları ile %81-96 oranında nükleotit düzeyde benzerlik gösterdiğinden bu etmenlerin bitki materyallerinin ticaretinden dolayı yayıldığı düşünülmektedir.
Keywords : badem, virüs, ELISA, PCR