Mustafa Çiftçi’nin Hikâyelerinin Tematik Olarak Değerlendirilmesi

Authors : Tuncay BOLAT

Pages : 119-145

Doi:10.17518/canakkalearastirmalari.770606

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2020-07-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Mustafa Çiftci, son dönem Türk hikâyeciliğinin öne çıkan isimlerindendir. Yazarın Adem’in Kekliği ve Chopin insert ignore into journalissuearticles values(2012); Bozkırda Altmışaltı insert ignore into journalissuearticles values(2014);, Ah Mercimeğim insert ignore into journalissuearticles values(2017); adlı üç hikâye kitabı mevcuttur. Bu üç kitaplık birikim, yazarın hikâyeciliği hakkında fikir verebilecek mahiyettedir. Bu makalede öncelikle Çiftci’nin hikâyeciliğinin öne çıkan yönlerine temas edilmiştir. Bu bağlamda yazarın dili kullanma biçimi, anlatıcı tasarrufu, hikâyelerin temel mekânı olan taşraya yaklaşımı ve konuşma/ sohbet üslubu üzerinde durulmuştur. Sözlü anlatım mantığının hâkim olduğu Mustafa Çiftci hikâyelerinde karakter anlatıcının daha çok tercih edildiği görülür. Anlatıcının dış-öyküsel olduğu hikâyelerde ise karakterle kendilerini ifade etmeleri için geniş bir alan açılmıştır. Okuyucusundan yazılı bir metni takip eden birinden ziyade karşısındakini dinleyen bir insan gibi davranmasını bekleyen bu hikâyeler; yazma bilincinin, psikolojik tahlillerin, dar zamanların hâkim olduğu yakın dönem Türk hikâye geleneğinden ayrılır. Çiftci, taşraya yaklaşımı yönüyle de özgün bir yerde durur. Buradaki özgünlük, taşranın dışarıdan bir gözle izlenmiyor olmasıdır. Çiftci’nin karakterleri ve anlatıcıları taşraya bakmaz; onun içinde yaşarlar. Taşradaki insanların temel sorunlarından biri “geçim sıkıntısı”dır. Dolayısyla yoksulluk, Çiftci’nin hikâyesini besleyen ana temalardan biridir. Çoğunluğu bir aile atmosferi içinde geçen hikâyelerde ataerkil iktidarın sembolü olarak beliren babanın oğlu/evladı ile sorunlu ilişkisi de yarattığı çatışma ile hikâye üretmeye elverişli bir konu olarak öne çıkar. Taşra yaşamının sıradanlığını kırması ve cemiyetin yoğun denetiminden kısa süreliğine de olsa kaçama imkânı tanıyan sevda/aşk da yazarın yoğun olarak ele aldığı bir temadır. Hikâyelerin çoğunda aşkın önünde büyük engeller bulunur ve genellikle kavuşma gerçekleşmez. Aşkta kavuşamamanın, aile içinde iletişimsizlik ve sevgisizliğin, gündelik hayatta ise yoksulluğun belirgin olarak öne çıkması, Mustafa Çiftci hikâyesinin itici gücünün yokluk ve eksiklik olduğunu gösterir.
Keywords : Mustafa Çiftci, Türk hikâyesi, aşk sevda, ataerkillik, yoksulluk