SEKTÖREL UZMANLAŞMANIN DÜZEY-2 BÖLGE ÖLÇEĞİNDE MEKANSAL ANALİZİ: ANA METAL SANAYİ SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Authors : Fatma Betül Urhan, Ersin Kaya Sandal

Pages : 8-20

Doi:10.69851/car.1590259

View : 45 | Download : 92

Publication Date : 2024-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Türkiye’de düzey-2 bölge ölçeğinde ana metal sanayi sektörünün bölgesel uzmanlaşma düzeylerinin seçilen zaman periyodlarına göre karşılaştırmalı olarak analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın sektörel sınıflaması AB’de ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasını ifade eden NACE kod sistemine göre yapılmıştır. Buna göre “Ana metal sanayi” sektörü NACE Rev.2 sınıflamasında 24 koduyla yer almakta ve 66 alt sınıftan oluşmaktadır. Yerel birim sayısı ve çalışan sayısı olmak üzere iki parametrede yerellik katsayısı yöntemiyle her bir bölgenin uzmanlaşma düzeyleri belirlenmiştir. Yerelleşme katsayısı 0 ile sonsuz arasında bir değere sahiptir. Buna göre yerellik katsayısı 0-0,99 arasındakiler uzmanlaşmamış, 1,00-1,24 arasındakiler uzmanlaşmaya aday, 1,25 ve üzeri olanlar ise uzmanlaşmış sektörler olarak kabul edilmiştir. 2009, 2015 ve 2023 yılları olmak üzere 3 ayrı periyod için elde edilen endeks değerleriyle bölgelerin uzmanlaşma durumu haritalandırılmış ve mekansal örüntüsü karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Analizlerden elde edilen bulgulara göre yerel birim sayısı parametresinde 2009 ve 2015 yıllarında uzmanlaşan bölge sayısı 6 iken, 2023 yılında bu sayı 16’ya yükselmiş; çalışan sayısı parametresinde uzmanlaşan bölge sayısı 2009 yılında 5 ve 2015 yılında 8 iken bu sayı 2023 yılında 25’e yükselerek neredeyse ülkenin tamamında bir uzmanlaşma ortaya çıkmıştır. Sektörde çalışan sayısı parametresine göre 14.13, yerel birim sayısı parametresine göre ise 5.63 katsayı değerleriyle her iki parametrede en yüksek uzmanlaşmaya sahip bölge Kastamonu, Çankırı, Sinop illerinden oluşan TR82 bölgesidir.
Keywords : Ekonomik coğrafya, bölgesel kalkınma, bölgesel uzmanlaşma, ana metal sanayi