Carrhae Savaşı’nın (MÖ 53) Sebepleri ve Sonuçları Üzerine Bazı Yeni Değerlendirmeler

Authors : Muzaffer DEMİR

Pages : 233-248

Doi:10.13113/CEDRUS.201811

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2018-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :I. Triumvirliğin MÖ 60 yılında kurulmasından sonra Roma’nın en güçlü üç lideri arasında yerini alan Crassus’un Pompeius ve Caesar’ın askeri zaferlerine denk gelebilecek bir zafer kazanırsa, belki kendisinin de Roma’nın meşhur ve sayılan liderlerinden biri olabileceği düşüncesine kendisini kaptırdığı tezi genelde antik ve modern kay-naklarda kabul görmektedir. Bu sebeple onun Doğu’da Parthlara karşı bir sefer düzenlemeye ve onları egemenlik altına almaya karar verdiği öngörülmektedir. Özellikle Florus gibi bazı Roma yazarları Crassus’un bu siyasi hırsının kendi sonunu getirdiği konusunda hemfikirdirler. Crass-us, Antiokheia’dan yola çıkarak Urfa yakınlarında bugünkü Harran, yani Carrhae’ye ulaşmıştır. Buranın batısına düşen bir yerde Parth generali Surena’nın yaptığı ani bir baskınla yenilgiye uğramış, Parthlara bayrak ve sancakla-rını kaptırmış, kendisi de barış görüşmeleri sırasında tuzağa düşürülerek öldürülmüştür. Roma savaş alanında yirmi binden fazla askerini kaybetmiştir; Carrhae yenilgisinin kendine özgü sonuçlarından birisi de on bin Romalı askerin esir alınması ve nihayetinde bunların otuz üç yıl boyunca Uzak Doğu’da kalmalarıdır. Bu yenilgi aynı zamanda Roma’nın Doğu’da Fırat’ın ötesinde Büyük İskender gibi Hindistan’a kadar topraklarını genişletme hayallerinin sonu olması açısından önemlidir. Roma’nın güçlü impara-torları Traianus ve Septimius Severus, MS II. yüzyıl başları ve sonlarında Parthlara karşı düzenledikleri seferlerle benzer hayaller peşinde koşmuşlardır. Biz bu çalışmamızda Florus dışında, Cicero, Plutarkhos, Velleius Paterculus, Appianus ve Cassius Dio gibi antik yazarların me-tinlerini analiz ederek, Carrhae Savaşı’nın sebepleri, yeri, taktikleri ve sonuçları hakkında değerlendirmelerde bulunacağız. Özellikle Parth savaş taktiklerinin bu savaşta Roma’ya nasıl üstün geldiğinin sebeplerini araştıracağız. Ayrıca antik kaynakların genelinde savaşın kaybedilmesinin ana sebebi olarak Crassus’un gösterilmesinin abartılı olabileceği tezi üzerinde duracağız.
Keywords : Crassus, Parthlar, Carrhae, Harran, Roma