Fethiye Müzesi’nden Bir Grup Kabartmalı Sunak Işığında Likya’da Artemis’in Farklı İkonografileri

Authors : Birsen ÖZDEMİR

Pages : 329-345

View : 14 | Download : 12

Publication Date : 2018-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin konusunu Fethiye Arkeoloji Müzesi’nde korunan 9 adet kabartmalı sunak oluşturmaktadır. Herhangi bir kazı kontekstine ait olmayan ve daha önce yayınlanmamış olan eserlerin geldiği bölge Pınara kurtarma kazısından ele geçen bir örnek dışında Fethiye Yayla bölgesidir. Söz konusu sunakların boyutları, üzerlerindeki sunu çukurları ve ön yüzlerindeki tanrıça kabartmaları ile kişisel tercihlerle ile ilişkili adak sunaklar olduğu anlaşılmaktadır. Stil olarak Roma Dönemi kırsal sanat eseri geleneğini yansıtan sunaklarda, ön yüzde betimlenen tanrıçaları kimliklendirmemizi sağlayacak herhangi bir yazıt yer almamaktadır. Bu nedenle çalışmanın temel sorununu ikonografik olarak da tanınmayan bu tanrıçaların kimliklerini saptamak oluşturmuştur. Uzun giysili, örtülü başlı, poloslu ya da taçlı betimlenen tanrıçaların detaylarıyla birbirlerinden farklılık gösterdikleri anlaşılmıştır. Bu farklılıklar göz önünde bulundurularak çalışma kapsamındaki tanrıçalar domuz üzerinde duran ya da hayvan ile ilişkili olan figürler, ayakta ve ellerini göğüs altında tutan figürler ve ayakta, elinde mızrak taşıyan figürler olarak 3 farklı tipolojik başlık altında değerlendirilmiştir. Yapılan ikonografik değerlendirmeyle domuz üzerinde duran ya da hayvan ile ilişkili olan figürlerin Artemis Lagbene’yi betimlediği saptanmıştır. Ayakta ve ellerini göğüs altında tutanlar ile elinde mızrak taşıyan tanrıça figürlerinin ise Artemis’in bölge genelinden bilinen Lagbene, Kynegetis ve Eleuthera tipleri ile olan ikonografik ilişkisi üzerinde durulmuş ve Lykia’da Roma Dönemi’ndeki dinsel önemi de göz önünde tutularak sunaklar üzerinde betimlenen tanrıçaların “Artemis’in yerel ikonografileri” olabileceği önermesi getirilmiştir.
Keywords : Artemis, Kült, Lykia, Sunak, Roma Dönemi