Ay Işığında Tütün Seremonisi – Osmanlı Kırsalında Tütün Kullanımının Kanıtları: Aziz Nikolaos Kilisesi Kazıları Lüle ve Nargile Buluntuları

Authors : Ebru Fatma FINDIK

Pages : 373-392

Doi:10.13113/CEDRUS/201622

View : 18 | Download : 18

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin konusunu Antalya İli, Demre İlçesi, Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında ortaya çıkarılan pişmiş toprak lüle ve nargileler oluşturur. Lüle ve nargileler kilisenin çevresinde ve Rum Mezarlığı’nda gerçekleştiri­len kazılarda, Osmanlı tabakalarında ele geçmiştir. Lüle­ler kronolojik ve tipolojik olarak incelenmiş; “lale çanaklı lüleler”, “disk kaideli lüleler” ve “basık kaideli lüleler” olarak gruplandırılmış; ve bazı münferit tipler tanıtılmış­tır. Lüle buluntuları az sayıda 17-18. yüzyılın erken örnekleri ile 19-20. yüzyılın başlarına tarihlendirilen geç örnekleri içermektedir. Nargileler ise sayıca az olduğun­dan tipolo­jik olarak gruplandırılamamıştır; ancak nadir buluntular olarak önem taşırlar. Türkiye’de genellikle lülelerle ilgili çalışmalar bilindiği üzere arkeolojik değer­len­dirmelere yöneliktir. Bu makalede Demre, Osmanlı Dönemi’nde tütün kullanımının kırsaldaki yansımala­rına bir örnek olarak arkeolojik ve yazılı verilerle değer­lendirilmiştir. Osmanlı materyal kültürünün bir parçası olan lüle ve nargileler ait olduğu toplumla ilişkilendirile­rek tütün kullanımının sosyo-kültürel anlamları ortaya konul­ma­ya; Osmanlı toplumunda tütün seremonisi, tü­tün alış­kanlığının toplumsal ve simgesel boyutları, kim­lik, cin­siyet ve statü üzerinden değerlendirilmeye çalışıl­mış­tır.
Keywords : Demre Myra Osmanlı Aziz Nikolaos Kilisesi Lüle Nargile Tütün