Antikçağda Statünün Rengi: Mor

Authors : Gözde ADIGÜZEL, Bilge YILMAZ KOLANCI

Pages : 261-285

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2017-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, MÖ II. bin yıldan günümüze kadar yaklaşık 4000 yıldır kullanımı devam eden mor renk, an­tik kaynakların aktardığı bilgiler ve kazılar sonucunda elde edilen veriler ışığında ele alınmıştır. Antikçağ bo­yun­ca, kraliyetin, soyluluğun ve tanrısallığın rengi kabul edilen mor renk Muricidae familyasına ait Murex trun­culus Hexaplex trunculus L. , Murex brandaris Bolinus brandaris L. ve Purpura haemastoma Stramonita hae­mastoma L. olarak isimlendirilen deniz kabukluların­dan elde edilmiştir. Yaklaşık 12.000 adet kabukludan sa­dece 1,4-1,5 gr. civarında boyar maddenin elde edilmesi, rengin lüks mallar sınıfında yer almasına sebep olmuş, bu nedenle kraliyet soyundan gelen kişilerin soylarını be­lirten bir statü simgesine dönüşmüştür. Antikçağda tanrılara yapılan sunularda mor renk kullanılmış ve bazı tanrı ça ların rengi kabul edilmiştir. Krallar veya impa­ra­torlar tarafından tanınan özel imtiyazlarla bazı üst sınıf yöneticiler tarafından da kullanılmıştır. Deniz ka­buk­larından elde edilen mor rengin üretimindeki zor­luk, maliyetindeki yüksek fiyat ve artan talep, rengin sağ­lanmasında kolay ve ucuz yöntemlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu durum da, birçok kentte mor renkli dokumaların üretildiği büyük bir endüstri ve pazar doğurmuştur. Mor renk, antikçağdaki önemini günü­müz­de Hıristiyanlık ve Yahudilik gibi dinlerde de sür­dürmüş olup bu dinlerde kutsal kabul edilen ve seremo­nilerde kullanılan tanrısal renklerden biri durumuna gelmiştir.
Keywords : Tyros Moru Kraliyet Moru İm paratorluk Moru Murex Purpura