II. Meşrutiyet Döneminde Ordu-Siyaset İlişkisi
Authors : Koray ERGİN
Pages : 427-445
View : 21 | Download : 15
Publication Date : 2017-06-01
Article Type : Research Paper
Abstract :Tarihin birçok döneminde güçlü devletler kuran Türkler her zaman orduya büyük önem vermişlerdi. Gerek İslamiyet öncesi gerekse sonrası Türk devletlerinde siyasi, ekonomik ve sosyal koşullar ordunun her zaman güçlü olması gerektiği anlayışını ortaya çıkarmıştı. Bu anlayış ordunun modernleşmesine yönelik düzenlemelerin yapılmasına neden olmuştu. Osmanlı döneminde özellikle sınırların genişlemesiyle birlikte ordudaki düzenlemeler daha da önem kazanmıştı. Ancak bu durum giderek ordunun yönetim üzerindeki etkisinin artmasına neden olmuş, ordu merkezli bir siyaset anlayışı görülmeye başlamıştı. İşte bu durum Osmanlı’da zaman zaman ordu siyaset çekişmesine zemin hazırlamıştı. Duraklama ve gerileme döneminde yeniçeriler, iktidarın belirlenmesinde önemli rol oynamışlardı. Yönetimden memnun olmadıkları zamanlarda ayaklanma yoluyla düzeni değiştirmeye çalışmışlardı. Bu gelişme, ordudaki düzenin ve disiplinin bozulmasına neden olmuştu. Daha sonradan Yeniçeri Ocağı kaldırılmasına karşın ordunun yönetim üzerindeki etkisi azalmamış, aksine ordu giderek siyasallaşmıştı. Çünkü Tanzimat döneminden itibaren açılan okullar güçlü bir askeri yapılanmanın ortaya çıkmasına neden olmuştu. Bu yapılanma, II. Abdülhamid döneminde daha da güçlenmiş, II. Abdülhamid’in uyguladığı politikalara tepki göstererek, yönetim üzerindeki baskılarını artırmıştı. 1876 ve 1908 yıllarındaki meşrutiyet hareketleri ordunun siyaset sahnesinde bundan sonra daha belirgin bir şekilde görülmesine zemin hazırlamıştı. II. Meşrutiyet döneminde ordu siyaset çekişmesi daha da artmış, 31 Mart Olayı ve Bab-ı Ali Baskını ordunun siyaset üzerinde ne kadar etkili olduğunun en somut örnekleri olmuştu.Keywords : 31 Mart Olayı Bab ı Ali Baskını Ordu Siyaset