Kıta Yunanistan Mimarisinde Birden Fazla Girişi ve Mekânı Olan Anıtsal Yapılar: Tarihöncesi ve Tarihsel Uzamlar, Kütleler ve Çevirileri

Authors : R Eser KORTANOĞLU, Müge SAVRUM KORTANOĞLU

Pages : 117-134

Doi:10.13113/CEDRUS.202005

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yunanistan’ın tarih öncesi anıtsal kütleleri için alan, topografya ve plan gibi bazı parametrelerdeki benzerlikleri belirlemek, bölgeleri ve yapıları detaylı kümeler içerisinde değerlendirmek mümkündür. Bu kümelerin öğeleri Kuzey Yunanistan`ın Teselya Bölgesi’ndeki Sesklo, Dimini ve Nea Nikomedeia gibi yerleşim alanlarındaki merkezi ve üretken kütlelerdir. Ancak aynı bölgede bulunan Magoula Visviki`de, yaklaşık olarak aynı döneme tarihlendirilen bir yapının plan tipolojisi ve bu tipolojinin anlamsal üretimi onu başka bir kümenin primitif örneği yapabilir. Sesklo, Dimini ve Nea Nikomedeia gibi önemli arkeolojik alanlarda Neolitik Yunanistan`ın anıtsal ve merkezi kütleleri olan megaronlarla karşılaşıyoruz. Magoula Visviki megaronu neredeyse aynı döneme ait olmakla birlikte dikdörtgen bir plan tipine sahiptir. Ancak temel küme öğelerinden oldukça radikal bir ayrım göstererek çoklu giriş düzenlemesi göstermektedir. Magoula Visviki’nin, Yunanistan’daki Geç Arkaik Dönem ve Klasik Dönem’e tarihlendirilen bazı anıtsal dinsel yapılarla farklı parametrelerd bazı ortak özellikleri vardır. Magoula Visviki kütlesinin Erken Hellas Dönemi’nde Lerna, Protogeometrik Dönem’de Lefkandi Heroon ve Nikhoria gibi örneklerle anıtsallık, çoklu giriş ve birden fazla salon gibi büyük benzerlikleri bulunmaktadır. Bu yazıda mimari kurgu, süreklilik ve etkileşim olgusu, tarih öncesi ve tarihsel dönem arasındaki uzun zaman dilimine yayılmış olan anıtsal yapıların farklılıkları ve benzerlikleri ele alınmıştır.
Keywords : Yunanistan Neolitiği, Yunan Arkeolojisi, Yunan Mimarlığı, Yunan Tapınakları, Anıtsallık