Geç Roma Tarih Yazımında 395 Yılı ve İmparatorluğun Birliği İdeolojisi

Authors : Ceren PİLEVNELİ

Pages : 563-579

Doi:10.13113/CEDRUS.202028

View : 19 | Download : 27

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Geç Roma tarih yazımında I. Theodosius’un öldüğü 395 yılı genellikle, imparatorluğun nihai biçimde ikiye bölündüğü yıl olarak kabul edilmektedir. Bu genel kabule göre, I. Theodosius’tan sonra yönetimi devralan oğulları Arcadius ve Honorius döneminde imparatorluğun doğusu ile batısı arasında ortaya çıkan çatışma, idari amaçlarla bölünen imparatorluğun iki yarısı arasında uzaklaşmaya ve düşmanlığa sebep olmuştur. Aynı bağlam içerisinde, “barbar” istilaları ile parçalanan Batı Roma’nın içinde bulunduğu duruma Doğu Roma yönetiminin kayıtsız kaldığı da sıklıkla ifade edilmektedir. Oysa dönemin çağdaş kaynaklarında 395 yılı veya sonrasında imparatorlukta kalıcı bir bölünme yaşandığına dair herhangi bir iz yer almamaktadır. Üstelik 395 yılından sonra da bilhassa Doğu Roma yönetiminin, imparatorluğun birliği fikri ve ideolojisini, her fırsatta vurgulamaya devam ettiği görülmektedir. Bu makalede 395 yılı öncesi ve sonrasında imparatorluğun idari ve siyasi yapısının temel karakteristiklerinden hareketle, doğu-batı eksenindeki bölünmenin esasları tartışılmakta; hem Geç Roma İmparatorluğu’nun tarihi anlatısını hem de tarihçilerin genel perspektifini yönlendirmekte olan bu “dönüm noktası”, imparatorluğun birliği ideolojisi çerçevesinde yeniden değerlendirilmektedir.
Keywords : I Theodosius, Doğu Roma İmparatorluğu, Batı Roma İmparatorluğu, Geç Roma Tarih Yazımı