I. Hüsrev’in Hükümdarlığı ve Bir Kurgu Olarak “Anušag-Ruwān Adaleti”nin İcadı

Authors : Muhammet YÜCEL

Pages : 593-612

Doi:10.13113/CEDRUS.202030

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sasani hükümdarı I. Hüsrev’in insert ignore into journalissuearticles values(MS 531-579); şöhreti, Zerdüşti din adamlarının gözünden İslami dönem metinlerine yansıdığı biçimiyle bilinir. Onun hakkında belli bir kurgu etrafında yeniden üretilen pek çok hikaye ve rivayet günümüze ulaşmıştır. Bu hikaye veya rivayetler arasında onun gerçek kişiliği ile kurmaca kişiliğini birbirinden ayırd etmek oldukça güçtür. Zerdüşti ve İslami kaynaklar daha çok onun kişiliği ve kişisel merakıyla ilgilenirken Hristiyan ve Doğu Roma kaynakları onun özellikle Hristiyan ahalinin ikamet ettiği mahallerde yaptığı savaşlarda gösterdiği tavırla ilgilenmişlerdi. Bundan hareketle bu çalışma temel kaynakların neden I. Hüsrev’in kendi tarihsel kişiliğinden farklı kişilikler ürettiğini anlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, I. Hüsrev’in neden meşhur ve ideal bir hükümdar olarak kutsandığı ve Doğu Roma ile Sasani imparatorlukları arasındaki çatışmalarda nasıl algılandığı tartışılmaktadır. Bu çalışmada temel olarak, I. Hüsrev’e tahmil edilen “adil” veya “filozof” ve en meşhur unvanı olan “ölümsüz ruh” insert ignore into journalissuearticles values(anušag-ruwān); gibi olumlu vasıfların, gerek Zerdüşti gerekse İslami tarih yazımı tarafından belli politik kaygılarla bilinçli bir şekilde üretildiği ileri sürülmektedir.
Keywords : Sasaniler, I Hüsrev, Anušag ruwān, Doğu Roma Sasani Savaşları