Akçadağ (Malatya) Demir Çağı Araştırmaları: Geç Bronz Çağı’ndan Demir Çağı’na Kültürel Devamlılık ve Değişim

Authors : Sevgi DÖNMEZ

Pages : 23-46

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2022-06-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Akçadağ İlçesi, Malatya Ovası’nın batı ve güneybatısında, yüksekliği 2500 metreyi geçen Nurhak Dağları’nın kuzeydoğu uzantıları ile kuzeyinde Tohma Havzası ve doğusunda Sultansuyu Havzası’nı kapsayan bir saha içerisinde yer almaktadır. Akçadağ, bulunduğu konum itibariyle, Tohma Havzası aracılığıyla Orta Anadolu’ya, Malatya Ovası ve Yazıhan Ovası aracılığıyla Kuzeydoğu Anadolu’ya, Sultansuyu Havzası aracılığıyla Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesi’ne açılmaktadır. Nurhak Dağları’nın büyük bir kısmı Akçadağ’da yer almakta olup bölgede, Elbistan Ovası’na uzanan derin vadi geçitleri, akarsu kaynakları, yüksek platolar ve yaylalar yer almaktadır. 2020-2021 yıllarında, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ile Akçadağ İlçesi’nde gerçekleştirilen yüzey araştırmasında, Demir Çağı’na tarihlendirdiğimiz onlarca yerleşim yeri ve bunun yanı sıra Kuzeydoğu Anadolu’da karşımıza çıkan kurganlar ile benzer özellik taşıyan birçok kurgan tespit edilmiştir. Havzalarda ve ovalık alanda höyük yerleşimleri ve sırt yerleşimleri dikkat çekerken özellikle Akçadağ’ın merkezi kısmını oluşturan platolar sahasında ve Akçadağ-Nurhak Dağları üzerinde Demir Çağı’na tarihlendirilebilecek çok sayıda kale yerleşimleri ve kurganlar saptanmıştır. Bu çalışmada, Demir Çağı’nda yüksek yayla kültürleri ve yerleşik tarım kültürleri açısından Akçadağ Bölgesi’nin önemi, yerleşimlerin özellikleri, araziyi kullanım biçimleri ve seramik buluntular tartışılacaktır.
Keywords : Akçadağ, Nurhak Dağları, Geç Bronz Çağı II, Demir Çağı, Yerleşim Modelleri, Kurganlar