DEDE KOKRUT DESTANINDA BASİT CÜMLENİN YAPISI VE YAPISAL MANTIKSAL TÜRLERİ

Authors : Sebine ABİD

Pages : 29-42

Doi:10.33692/avrasyad.175256

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2014-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Dede Korkut destanı Türklere sunulmuş eşsiz değerde bir eserdir. Kahramanlık destanı olan Dede Korkut 15. 16. yüzyılda yazıya geçirilmiştir. Epik destan niteliğindeki Dede Korkut Oğuz Türklerinin sözlü gelenek ürünüdür. Kitap on iki destansı hikayeden oluşmaktadır. Dede Korkut destanında basit cümlenin iki türü vardır: Çift bileşenli basit cümleler, Tek bileşenli basit cümleler. Basit cümlenin bu türleri kendi içinde ayrı ayrı yapısal mantıksal türlere ayrılmıştır. Bu çalışmada destanda geçen tek hükümlü basit cümlelerin yapısal mantıksal türleri incelenmeye alınmıştır. Dede Korkut destanında basit cümlenin sınırları bugüne kadar tam anlamıyla belirlenmemiştir. Destanda geçen iç içe cümleler, ve şartlı birleşik cümleler basit cümleye ait edilmiştir. Dolayısıyla bu durum basit cümlenin sınırlarının belirlenmesini zorlaştırmıştır. Bu çalışmada basit cümlenin sınırları yapısal mantıksal yöntemle büyük ölçüde belirlenmeye çalışılmıştır. Dede Korkut destanında yer alan basit cümleler yapısal mantıksal bakımdan sınıflandırılmıştır. Söz konusu yeni inceleme yöntemi, Dede Korkut destanı için ikinci bir kuramsal aşamayı belirlemiştir.
Keywords : Dede Korkut destanı, Basit cümle, Basit cümlenin yapısal mantıksal türleri