KAZAK VE BAZI TÜRK DÜNÜYASINDAKİ DİNLEYİCİ VE ANLATICI PERFORMANSI HAKKINDAKİ ARAŞTIRMALAR

Authors : Pakizat ADİYEVA

Pages : 110-125

Doi:10.33692/avrasyad.509276

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2016-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Geçmişten günümüze bir milletin kimlik bilgilerini, yaşama şekillerini belirleyen folklor hakkında araştırmalar yapmak genç bilim adamlarının görevidir. Türk halklarının kökeni bir olduğundan dolayı kültürü, edebiyatı, folkloru, gelenekleri benzerlik gösterir. Folklor – sözlü olarak uygulanan ve yaşatılan manevi mirastır. Öyle ise sözlü geleneğin icrası sürecinde dinleyiciler de icracıya belli bir oranda etki ederek, icracının anlatım performansına katkıda bulunarak bir takım değişikliklere sebep olurlar. Bununla ilgili olarak icracı ile dinleyici hedef kitle konuşmasının iki kişisini oluşturur. Sözlü geleneğin yaşatılması ve aktarımı için, icracı ve dinleyicinin mutlak varlığı ve irtibatı gereklidir. Atışmaları inceleyen M.Jarmuhamedoğlu, konuşmacı ile dinleyici arasındaki ilişkiyi inceleyen O.Nurmahambetova, destanlık eposu araştıran B.Azıbaeva, kazakların aile folklorunu inceleyen K.İslamjanoğlu, dramalık folkloru inceleyen K.Bijanovların çalışmalarında diyalogun fonksiyonlarını özel olarak incelenmese de, kahramanın karakterini, aslını (kökenini, yaşamını) analiz etmede diyalogun rolünden söz ederler. Bu ilmi araştırmanın amacı – sözlü gelenekte diyalogun Türk ve Kazak folklorundaki yapısını, icra şeklini, kurallarını, anlatıcının performansını ilmi olarak analiz etmektir. Araştırmamızda sözlü gelenek içinde anlatıcı, dinleyici etkileşimini diyalog kavramıyla izah etmeye çalışacağız.
Keywords : Diyalog, Halk edebiyatı, Dinleyici, Anlatıcı, Yapıcı, Destan