SEYYÎD GİRYÂN CEMÂLEDDÎN KAZÂKÎ DİVANI VE DİL ÖZELLİKLERİ

Authors : Ali KÖK

Pages : 132-150

Doi:10.33692/avrasyad.509631

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2017-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler kadim yurtları Türkistan’dan Hazar Denizi’nin kuzey ve güneyini takip edip batıya doğru ilerleyerek Anadolu, Azerbaycan, Irak, İran, Kafkasya, Mısır, Balkanlar, Suriye ve Avrupa’nın içlerine kadar uzanan çok geniş bir alana yayılmışlardır. Türklerin Avrasya alanı üzerindeki bu geniş yayılışı, onların konuştukları dil üzerinde farklanmalara neden olmuş ve zamanla yeni yazı dillerini doğurmuştur. Bu yeni ortaya çıkan yazı dillerinden birisi de Batı veya Güneybatı Türkçesi diye adlandırılan Türk yazı dilidir. Adlandırılmasında çeşitli terimlerin kullanıldığı bu yeni yazı dilinin konuşurlarının Türklerin Oğuz boyuna mensup olmaları münasebetiyle bilim dünyasında bu Türk yazı diline Oğuz Türkçesi de denmiştir. Göçebe Oğuzların çabaları ile oluşan Oğuz Türkçesi, Moğol fütuhatının etkisiyle Doğu Oğuzcası (Azerbaycan Türkçesi) ve Batı Oğuzcası (Osmanlı Türkçesi) diye iki kola ayrılmıştır. Nesimi, Hatai, Fuzuli, Mir Hamza Nigârî gibi şairlerin yetiştiği Doğu Oğuzca sahası dil özellikleriyle eserler veren şairlerden birisi de Seyyîd Giryân Cemâleddîn Kazâkî’dir. Bu çalışmada daha önce (2013) tarafımızca edebî özellikleri incelenen Seyyîd Giryân Cemâleddîn Kazâkî Divanı’nın dil ve imlâ özellikleri incelenmeye çalışılacaktır. 19. yüzyılın son yıllarında kaleme alınan ve imlâ bakımından bir tutarlılık arz etmeyen bu divanda yer yer Azerbaycan Türkçesi, yer yer de Osmanlı Türkçesi imlâ ve gramer özelliklerinin bir arada yer alması onu incelemeye değer kılmaktadır. 
Keywords : Seyyîd Giryân Cemâleddîn Kazâkî, Azerbaycan Türkçesi, Batı Türkçesi, Ses Bilgisi