VARLIK VE MEŞRUİYET KAYNAĞI OLARAK DİN VE İNANCIN DEVLET VE TOPLUM İÇİNDEKİ YERİ: OSMANLI DEVLETİ ÖRNEĞİ

Authors : Mehmet GÜNEŞ

Pages : 343-361

Doi:10.33692/avrasyad.510208

View : 20 | Download : 16

Publication Date : 2018-05-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan topluluklarını idare etmek üzere teşkil edilmiş olan idari ve siyasi yapılar, hitap ettikleri topluluğun maddi ve manevi değerlerini dikkate almak ve buna göre politikalar üretmek durumunda olmuşlardır. Toplumun inançları, gelenekleri, sosyal ve ekonomik yaşam tarzları, onları idare eden zümrenin kendi selametleri açısından önemsedikleri alanlar olmuş ve yöneticiler bu olgulara uygun idare ve söylem geliştirmişlerdir. Altı yüz yılı aşkın bir süre boyunca geniş topraklara hükmeden Osmanlı Devleti de bu realiteyi görmüş, halkın beklentilerini karşılamak üzere o halkın değerlerini ve yaşam biçimlerini dikkate almış ve meşruiyeti sağlama amacına uygun bir söylem ve icraat geliĢtirmiĢtir. Osmanlı hanedanı ve halkı Türk ve Müslüman olduğu için de Osmanlı idarecileri ve devlet adamları, Türk ve Ġslam meĢruiyet kaynaklarını kullanmaya yönelmiĢlerdi. Bu kaynaklardan en etkili olanı, döneminin yaĢam ve düĢünce anlayıĢı itibariyle din olmuĢtu. Dolayısıyla Osmanlı idarecileri, devletin bekasını sağlamak ve topluma düzen vermek amacıyla dini kavramları, fikirleri, ritüelleri ve kurumları çokça kullanmıĢ ve bu öğeleri siyasetin, bürokrasinin ve toplumu ilgilendiren çeĢitli sosyal ve ekonomik yapıların içine yerleĢtirmiĢlerdi. Dini değerlerin devlet ve siyaset üzerindeki tesirlerini ortaya koymayı hedefleyen bu makalede Osmanlı Devleti’nin siyasi, idari, ekonomik ve sosyal alanlarda kullandığı değerler anlatılmakta; toplumun içinde zamanla geliĢen ve olgunlaĢan, devlet ile toplum arasındaki iliĢkilere yansıyan dini unsurlardan örnekler verilmiĢ ve bu örnekler değerlendirilmiĢtir. 
Keywords : Osmanlı, MeĢruiyet, Din, Ġslam