KAZAK HALK KÜLTÜRÜNDE “KAM”DAN “BAKSI” VE “EMÇİ”YE DÖNÜŞÜMLER

Authors : Özkul ÇOBANOĞLU

Pages : 1-9

Doi:10.33692/avrasyad.509726

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2018-11-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalıĢmada ĠslâmlaĢma sürecinde “kam”dan “baksı” ve “emçi”ye dönüĢüm sürecini aydınlatmak ve söz konusu süreçte ortaya çıkan sosyo-kültürel süreklilik ve değiĢmeleri dünya görüĢü (worldview) ve halk felfefesi merkezli olarak neden-sonuç iliĢkisi içinde ortaya koymaktır. Bu nedenle Türkistan ve civarında yapılan alan araĢtırmalarıyla elde edilen verilerin ıĢığında söz konusu temel kavramlarda meydana gelen dönüĢümler ve bunların mahiyeti ele alınmaktadır. YaklaĢık üçbin yıllık süreçte Avrasya tarihinin belirleyicisi konumunda olan Türkler, bugün 250 milyona yakın bir nüfusun pek çok faktöre bağlı olarak 40’a yakın sosyo-kültürel alt grup halinde organize olmasına rağmen aynı dünya görüĢünü paylaĢtığını söyleyebiliriz. Bu çalıĢma birlik ve bütünlüğün temelinde yatan olguların baĢında bulunan Türk kültür ekolojisinin halk hayatı ve dinini baĢlangıçtan itibaren oluĢturan ve kendine has kültürel temeller üzerinde dönüĢtürerek yaĢatan kurumsal yapının “kam”dan, “baksı” ve “emçi”ye dönüĢmesi üzerine odaklanmıĢtır. Bu bağlamda her yeni dinin içselleĢmesi tecrübesi dıĢtan gelen ve bir “dıĢ mesele” olan bir fütühhattan ziyade toplumsal ve sosyal bir “iç mesele” ve kültürel bir tenevvuata dönüĢür. Yeni dini kabul eden toplumun toplumsal birikimi anlamında kültürü aldığı sembolleri ve kabul ettiği amentüyü binlerce yıllık yeryüzü tecrübesi ve gündelik yaĢam pratiğinde yeniden yorumlayarak içselleĢtirir. Kazak halk kültüründe yerel ve hakim sosyokültürel doku olan Türk kültür ekolojisinde de, “kam”dan, “baksı” ve “emçi”ye dönüĢ
Keywords : Halk dini, Emçi, Kam ġaman, Dünya GörüĢü