OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E CELAL NURİ’NİN DÜŞÜNCESİNDE DEĞİŞEN BATILILAŞMA OLGUSU

Authors : NALAN OVA

Pages : 542-556

Doi:10.33692/avrasyad.543846

View : 20 | Download : 18

Publication Date : 2019-03-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Son dönem Osmanlı İmparatorluğu ve erken Cumhuriyet döneminin önemli düşünürlerinden biri olan Celal Nuri, aynı zamanda gazeteci kimliği ile de, II. Meşrutiyet sonrası Batılılaşmadan yana olan, Batıcı düşüncenin önde gelen temsilcileri arasında yer almaktadır. Yaşadığı dönemin toplumsal ve siyasal atmosferinden doğrudan etkilenen bir düşünür olarak, gazeteciliğe başladığı 1909‟dan itibaren, Osmanlı İmparatorluğu‟nun gerileme ve çöküş sebepleri üzerine tespitlerde bulunmuş ve çözüm önerileri üretmiştir. Fikirlerini, Batıyı merkeze alan bir yaklaşım içinden şekillendiren Celal Nuri, Batılılaşmadan yana olan bu anlayışını Cumhuriyet‟in ilanından sonra da devam ettirmiştir. Batı ve Avrupa medeniyetine yönelik bakış açısında ve nasıl Batılılaşmak gerektiği noktasında, şahit olduğu Balkan Savaşı, I. Dünya Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu‟nun yıkılması ve Türkiye Cumhuriyeti‟nin inşası gibi siyasal ve toplumsal köklü değişimler ise, Batıya yönelik bakış açısında kimi zaman farklı konumlar almasını da beraberinde getirmiştir. Nitekim, Osmanlı‟nın son döneminde Batılılaşmadan yana olan düşünürler arasında ortaya çıkan “Tam Batılılaşma-Kısmı Batılılaşma” tartışmalarının içinde, seçmeci Batılılaşmadan yana olan bir düşünür olarak öne çıkmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu‟nun çökmesi ve Cumhuriyet‟in inşası ile birlikte ise, bu yaklaşımında bir kırılmanın olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, çalışmada, Osmanlı‟nın son döneminde Batıcı düşünce geleneği içinde öne çıkan bir aydın ve gazeteci olarak, Celal Nuri‟nin Batı ve Avrupa medeniyetine yönelik bakış açısı ve düşünceleri, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi ayrımı dikkate alınarak tartışılmaktadır. 
Keywords : BatılılaĢma, Medeniyet, Doğu, İlerleme