KAFKASYA, RUMELİ VE LÂDİK ÜÇGENİNDE; ÇERKES MUHACİRLERİ

Authors : Selim ÖZCAN

Pages : 437-472

Doi:10.33692/avrasyad.590717

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çerkesler, Çarlık Rusya‟nın tarihi emellerine ulaşmak amacıyla takip ettiği siyasetine karşı verdikleri bağımsızlık mücadelesini kaybetmeleriyle, anayurtları Kafkasya işgaline uğradı. Hâkimiyet altına girmeyi kabullenmediklerinden, Çarlık rejimi tarafından anayurtlarından kitlesel zorunlu muhacerete, yani sürgüne tabi tutuldular. Osmanlı sultanını dünyevi lider olarak tanıdıklarından, Osmanlı Devleti‟nin Anadolu ve Rumeli topraklarına hicret edip iskân ettirilerek, Osmanlı vatandaşı oldular. 93 Harbinde Osmanlı ordusu saflarında, tekrar Çarlık Rusya‟ya karşı Kafkasya ve Rumeli cephelerinde mücadele ettiler. Osmanlı Devleti‟nin iki cephede de yenilmesi üzerine Çerkesler hem anayurtları Kafkasya‟dan hem de sürgün edilerek iskân olundukları, Rumeli topraklarından ikinci defa sürgün edildiler. Rumeli‟den muhaceret eden Çerkes muhacirlerinden olan ve iskân ettirilmek üzere Anadolu‟da, Amasya Lâdik‟e gönderilen Çerkeslerin, Atatürk Kütüphanesi yazmalar kataloğun da kayıtlı olan ve muhacirlerin künyeleri ile nüfuslarının yazılı olduğu defteri çalışmamızda açıklayıp, değerlendireceğiz. Muhacir komisyonu tarafından, 99 hane ve 384 nüfustan oluşan Çerkes muhacir kafilesi Lâdik‟e tabii köylere ve köylere bağlı olarak oluşturulan mahallelere iskân ettirildiler. Buralarda kalcı olarak iskân olunan muhacirler hem yöneticiler hem de yerleşik bölge insanı tarafından içtenlikle kabul gördüler. Böylece iki defa zorunlu olarak sürgüne tabi tutulan Çerkes muhacirleri, bu süreçlerde yaşadıkları onca sıkıntı ve olumsuzluklardan sonra hayatlarını devam ettirebilecekleri yeni bir yurda sahip olurken, yerli halk tarafından da sevgi ile karşılandılar. Türk milletinin bir parçası olarak da milli birlik ve bütünlük içerisinde varlıklarını sürdürdüler. 
Keywords : Çerkes, Rumeli, Lâdik, Muhacir, Ġskân, 93 Harbi