TÜRK SENDİKACILIĞI ÜZERİNE BİR KARŞILAŞTIRMA; ANAYASA İLE GELEN ANAYASA İLE GİDER

Authors : Bora YENİHAN, Gökçe CEREV, Doğa Başar SARIİPEK

Pages : 161-186

Doi:10.33692/avrasyad.595487

View : 19 | Download : 17

Publication Date : 2019-06-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk sendikal yaşamı batılı ülkelerle kıyaslandığında görece geç bir dönemde başlamıştır. Bu durumda ülkenin kültürel, toplumsal ve sosyo-ekonomik yapısı kadar siyasi iradelerinde konuya yaklaşımı belirleyici rol oynamıştır. Türk sendikal yaşamı için en dikkat çekici nokta, kazanılan hakların işçi sınıfının mücadelesi veya toplumsal hareketler sonucunda değil, siyasi iradelerin kararları ile gerçekleşmiş olmasıdır. Herhangi bir baskı unsuru olmadan ve kanunlarla tanınan sendikal haklar hemen hemen her dönem değişen siyasi anlayışla birlikte değişme göstermiş, kimi zaman genişletilmiş ve kimi zaman da kısıtlanmıştır. Ortaya çıkan bu genişlemeler ve kısıtlamalar sendikacılığın dönemsel değişimlerini ortaya çıkarmıştır. Sendikalar bazı dönemlerde güçlü bir yapı ortaya koyarken bazı zamanlarda çok sınırlı bir yapı ortaya koymuştur. Bu durumu irdelemek için başta 1961 ve 1982 yıllarında kabul edilenler olmak üzere, Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarına dayanarak çıkarılan ve Türk sendikal yaşamını düzenleyen kanunlar karşılaştırılarak incelenmiştir.  Yapılan karşılaştırmalar sonucunda sendikal yaşam için vazgeçilmez olan örgütlenme, toplu pazarlık ve grev haklarının 1961 T.C. Anayasası ile geniş ve özgürlükçü bir yaklaşımla ele alındığı, ancak 1982 T.C. Anayasası ile bu hakların kullanımında bir gerileme ve kısıtlama yaşandığı görülmüştür. Günümüzde de her ne kadar görece yeni ve çağın gereklerine uygun kanunlarla bu durum düzeltilmeye çalışılsa da sendikal özgürlük ve sendikal hakların kullanımı konusunda ciddi eleştiri ve eksiklerin olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Türkiye, Anayasa, Sendika, Sendikal Haklar