TÜRKİYE’DE GIDA İHRACATI, GIDA FİYATLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ NEDENSELLĞİN ANALİZİ

Authors : Mutlu BARBAROS, Salih KALAYCI, Demet BAKIR

Pages : 537-548

Doi:10.33692/avrasyad.595750

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2019-06-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Enflasyon ekonomik hayatta tüm karar alıcıları yakından ilgilendiren bir durumdur. Yüksek enflasyon sabit gelirlinin alım gücünün düşmesine, üreticinin maliyetinin artmasına ve ekonomik aktivitenin yavaşlamasına neden olmaktadır. İhracat ise bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin diğer ülkelere satılması ve ülkeye döviz geliri sağlanmasıdır. Bu sayede ihracat gerçekleştiren ülke ekonomik büyümeyi sağlayacak, yatırımları için gereken döviz girdisini sağlayacak ve zenginleĢecektir. Türkiye‟de ekonomisini büyütmek ve döviz girdisini artırmak için ihracatını artırmıştır. Çalışmada kullanılan veriler 2003:2-2018:11 dönemini (190 gözlem) kapsamaktadır. Seriler, gıda ihracatı (GIDAEXP), gıda fiyatları endeksi (GIDATÜFE) ve tüketici fiyat endeksidir (TÜFE). Veriler TÜİK‟ten temin edilmiştir. Çalışmada öncelikle serilere Augmented Dickey-Fuller (ADF) birim kök testi uygulanmıştır. Birim kök sorunu içeren seriler farkı alınarak durağanlaştırılmış ve durağan haldeki seriler kullanılarak VAR model kurulmuştur. Kurulan VAR modelde serilere Granger Nedensellik Testi uygulanmıştır. Son olarak oluşturulan VAR modelde GIDATÜFE ile TÜFE‟nin gıda ihracatındaki şoklara nasıl tepki verdiğinin ölçülmesi için Etki-Tepki Analizi yapılmıştır. Yapılan bu analizler sonucunda gıda ihracatı ile gıda fiyatlarını arasında, gıda fiyatları ile enflasyon arasında nedensellik olduğu sonucuna varılmıştır. 
Keywords : Enflasyon, Gıda Enflasyonu, Gıda İhracatı