CUMHURİYET DÖNEMİNDE YURT DIŞINA ÖĞRENCİ GÖNDERME FAALİYETLERİ VE “TALHA SABUNCU” ÖRNEĞİ

Authors : Osman Kubilay GÜL, Mustafa DOĞAN

Pages : 232-254

Doi:10.33692/avrasyad.832770

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Modernleşme hareketlerinin toplumsal yansımalarından birisi olan yurtdışına öğrenci gönderme faaliyetlerinin, Avrupa’da meydana gelen teknik ve ilmi gelişmeleri yerinde takip etmek ve mümkünse bu gelişmelerin Türkiye’ye getirilmesini sağlamak gibi bir amaçla yapıldığı söylenebilir. Özellikle Avrupa Devletleri ile yapılan çeşitli savaşlarda Osmanlı ordularının yenilgiler alması, Osmanlı devlet adamlarını çeşitli çözüm arayışlarına sevk etmiştir. 18. yy’ın ikinci yarısından sonra başlayan yurtdışına öğrenci gönderme faaliyetleri, bu arayışın sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Osmanlı döneminde başlayan yurtdışına öğrenci gönderme faaliyetleri Cumhuriyet sonrasında da devam etmiştir. 1929 yılında çıkarılan 1416 sayılı kanunla birlikte, yurtdışına öğrenci gönderme faaliyetlerinin daha düzenli ve programlı bir şekilde yapıldığı görülmektedir. İlgili kanunundan sonra pek çok öğrenci eğitim amacıyla yurtdışına gönderilmiştir. Öğrencilerin büyük bir kısmının burslu olduğu Cumhuriyet sonrası dönemde, yurtdışına gönderilen öğrencilerin eğitim gördükleri alanlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin kalkınma ve modernleşme süreçleri ile örtüşmektedir. Cumhuriyet döneminde eğitim için yurtdışına giden öğrenciler başta Almanya olmak üzere Fransa, Belçika, İsviçre, İngiltere, Avusturya, İtalya, Macaristan, Çekoslovakya, İsveç ve Polonya gibi Avrupa ülkelerine gönderilmiştir. Ayrıca modern dünyanın yükselen iki önemi devleti olan ABD ve Japonya gibi devletlere de yurtdışı eğitimi için öğrenciler gönderilmiştir. Amerika’ya gönderilen az sayıda öğrenci iktisat, bankacılık, petrol ve maden mühendisliği gibi alanlarda eğitim görmüştür. Amerika’ya gönderilen öğrencilerden birisi de 1929 yılında Robert Kolejindeki eğitimini bitiren Talha Sabuncu’dur. 1931 yılında Amerika’nın New-York şehrine giden Talha Sabuncu, Columbia Üniversitesinin iktisat kürsüsünde doktora eğitimin tamamlayarak Türkiye’ye dönmüştür. Türkiye’ye döndükten sonra Ticaret Vekâletinin çeşitli birimlerinde görev alan Talha Sabuncu, Petrol Ofisi gibi Türkiye’nin önemi kurumlarından birisinin kuruculuğunu üstlenmiştir. Bu makalede Talha Sabuncu’nun yurtdışı eğitim faaliyetleri ve eğitimi sonrasındaki mesleki hayatı hakkında bilgi verilmiştir.
Keywords : Yurtdışı Eğitimi, Cumhuriyet Dönemi, Talha Sabuncu,