RUS VE TÜRK KÜLTÜRÜNDE RAKAMLI DEYİMLER ÜZERİNE KÜLTÜRDİLBİLİMSEL BİR İNCELEME

Authors : Sonnur AKTAY

Pages : 232-246

Doi:10.33692/avrasyad.836112

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Deyimler toplumların dil hazinelerini oluşturan, kültürünü ve milli bilincini yansıtan kalıplaşmış söz gruplarıdır. Halkların dil ve kültür etkileşiminin göstergeleri olan deyimleri incelemek ve milli dünya görüşünün dile yansıma biçimlerini ortaya çıkarmak ise kültürdilbilimin araştırma konusudur. Disiplinlerarası bir bilim dalı olarak XX. yüzyılın sonunda ortaya çıksa de temelleri daha öncesine dayanan kültürdilbilim, dil ve kültür ilişkilerini araştıran, halkların dile yansıyan kültürel değerlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Kültürdilbilim aracılığıyla bir toplumun yaşam biçimi, kültürel değerleri, dini inanışları, kısacası düşünme biçimi açığa çıkarılır. Deyimler ise kültürdilbilim araştırmalarında kültürün dile yansıtılmış halinin öncül kaynakları olarak görülmektedir. Bu disiplin anlayışından yola çıkarak bu çalışmada öncelikle bir bilim dalı olarak kültürdilbilim, kültürdilbilimin tarihsel gelişim süreci ve kültürdilbilimin gelişimine katkıda bulunan kuramcılar ele alınmıştır. Kültürel bilginin taşıyıcısı olan deyimlerin incelenmesinde başvurulan kültürdilbilimsel araştırma yöntemlerine değinilerek, konu Rus ve Türk deyimlerden örneklerle pekiştirilmiştir. Bu süreçte deyimlerin anlamı, gerçek ya da mecaz anlamdaki kullanımı, konuşulan dilin tarihindeki yeri, içeriği, kökeni gibi birçok bilgiye yer verilmiştir. Ayrıca çalışmanın ana temasını oluşturan Rus ve Türk kültüründeki rakamlı deyimler tespit edilmiş, karşılaştırmalı olarak kültürdilbilimsel bağlamda incelenmiştir. İki farklı toplumun kültür kodlarını oluşturan deyimlerde kullanılan rakamlar, sayılara yüklenen anlamlar, kullanım sıklıkları fazla olan rakamların anlamsal içeriğinin her iki dilde ne oranda benzerlik ya da farklılık gösterdiği kültürdilbilimsel bakış açısıyla aktarılmaya çalışılmıştır. Çalışmada elde edilen bilgiler doğrultusunda farklı dillerin dünyayı algılayış biçimi, olayları adlandırma şekli, geçmiş ve günümüzdeki düşünce yapısı gösterilmiştir.
Keywords : Kültürdilbilim, Rusça ve Türkçe deyimler, rakamlar,