SES-ANLAM-DUYGU İLİŞKİSİNİ KAVRAMADA FONOLOJİK FARKINDALIĞIN ROLÜ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Authors : Behice VARIŞOĞLU, Levent ŞAHİN

Pages : 313-330

Doi:10.33692/avrasyad.895698

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2021-03-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil farkındalığı bireyin dili doğru ve etkili kullanımına yönelik geliştirdiği bilinçli davranışlar ve durumlar bütünüdür. Dil farkındalığı terimi; morfolojik, sentaktik, fonolojik, semantik, pragmatik farkındalık gibi birçok alt farkındalığı kapsayan bir üst çatı görünümündedir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, ses-duygu/anlam/mesaj ilişkisini, öğrencilerin görüşleri doğrultusunda ortaya koymak, farklı okul türlerindeki ortaöğretim on birinci sınıf öğrencilerinin Necip Fazıl KISAKÜREK’in Çan Sesi şiirinde hangi sesleri fark ettiğini belirlemek ve bu seslerin şiirin teması bağlamında, şiirin mesajı ve anlamıyla olan ilişkisini ortaya koymaktır. Bu çalışmada durum çalışması (case studies) deseni kullanılmıştır. Çalışmanın örneklem grubu Giresun ilinde bulunan üç farklı lisede öğrenim gören toplam 142 on birinci sınıf öğrencisidir. Örneklem grubu seçilirken kolay ulaşılabilir örnekleme tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış bir ölçme aracı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel çözümleme tekniklerinden yararlanılmış ve veriler frekans ve yüzde değerleriyle sunulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre çalışmaya katılan öğrencilerin en fazla fark ettikleri sesler ç ve ş sesleridir. Fark edilen seslerle bağlantılı olarak öğrencilerin en çok hissettikleri duygunun korku ve ürperti olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin %71,6’sı şiirdeki seslerle şiirin ana duygusu arasında ilişki olduğunu belirtmişlerdir. Cinsiyet açısından sonuçlara göre, kızların %81,7’si ve erkeklerin %70,8’i korku duygusu ile ç sesinin ilişkili olduğunu belirtmişlerdir. Farklı okul türlerinde ise en çok fark edilen sesin ç sesi olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Ses, anlam, duygu,