ATATÜRK VE İNÖNÜ DÖNEMİ KÜLTÜR POLİTİKALARININ KARŞILAŞTIRMASINA YÖNELİK BİR İNCELEME

Authors : Bengül BOLAT, Hacı Veli GÖK

Pages : 347-371

Doi:10.33692/avrasyad.895747

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2021-03-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti farklı kıtalarda uzun yıllar hakimiyet kurmuştur. Ancak zamanla değişen dünya düzenine ayak uyduramamak ve uzun süren savaşlar nedeniyle gücü sarsılmaya başlamıştır. Bu sancılı süreç 20. yy'a gelindiğinde devletin ömrünü tamamlaması ile sona ermiştir. Osmanlı Devleti'nin tarih sahnesinden çekilmesinin ardından Türkiye'de cumhuriyetin ilan edilmesi ile birlikte birçok alanda yenilik yapılmıştır. Bu yeniliklerin yanı sıra kültürel anlamda da bir dizi değişikliğe gidilmiştir.Dil, tarih,edebiyat, Halkevleri vb. alanlarda yapılan yenilik hareketlerinde Batı medeniyetinden de belli ölçüde faydalanılmıştır. Atatürk’ün Cumhurbaşkanı olduğu 1923-1938 dönemi yürütülen kültür politikalarında Türk Milliyetçiliği ön plana çıkarılmıştır. Bu dönem, Dünyada da milliyetçiliğin oldukça yükseldiği, hatta İtalya ve Almanya başta olmak üzere Faşizm boyutuna geldiği dönemdir. Dolayısla henüz çok genç olan yeni Ulus devletin gerek yeni sisteminin yerleşmesi, gerekse de milliyetçiliğinin gelişmesi ço önemsenmiş ve Tarih, dil, edebiyat gibi alanlarda yapılan çalışmalar bu doğrutuda şekillendirilmeye çalışılmıştır. İnönü dönemi (1938-1950)nde ise yine Dünyadaki gelişme, değişime bağlı bir politika izlenmiştir. II. Dünya Savaşı ve sonuçları Kültür politikalarına da etki etmiştir. Bu dönemde Faşizmin yıkılması, Batı’nın ve sisteminin yükselmesi, İnsan hakları, özgürlükler, vb alanlardaki değişim İnönü dönemi kültür politikalarında, önceden beri devam eden Milliyetçilik vurgusunun yanı sıra Batı ve Hümanizma vurgusu yapılarak Türk kimliği ile Batının bütünleştirlmesi çabası etkili olmuştur. Atatürk ve İnönü dönemlerinde uygulanan kültür politikalarında yöntemsel olarak önemli farklılıklar görülür. Bu durumun nedeni hem değişen şartlar ile hem de dönem liderlerinin farklı bakış açıları ile açıklanabilir.
Keywords : Kültür Politikaları, CHP, , Mustafa Kemal Atatürk,