Ekim Devrimi Sonrası Yerel Müslümanların Bolşeviklerle İş Birliği Yapmasının Nedenleri ve Sonuçları

Authors : Azar MALİKAHMADOV

Pages : 730-747

Doi:10.33692/avrasyad.1189274

View : 66 | Download : 69

Publication Date : 2023-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Çarlık Rusya’sında farklı dillerde konuşan, farklı kültür ve dinlere sahip çeşitli uluslar yaşıyorlardı. Kafkasya ve Orta Asya’da yaşayan yerel Müslümanlar farklı dönemlerde Çarlık Rusya’sına ilhak edilmişlerdi. Bu dönemde Müslümanların bazı hakları görmezden gelinmiş ve sosyo-ekonomik anlamda Rusya’nın diğer bölgelerinden geri kalmışlardır. Çarlık döneminde Hristiyanlığı kabul eden Müslümanlar iktidara daha yakın hale gelir ve sosyo-ekonomik açıdan ilerleme fırsatı elde ediyorlardı. Bu tür Müslümanlara genellikle Tatarlar arasında daha çok rast geliniyordu. Bu yüzden Çarlık Rusya’sı döneminde Tatarlar Rusya iktidarına daha çok yakınlardı ve ilk Müslüman müftülüğü de II. Katerinın fermanıyla 1788 yılında Ufa şehrinde kurulmuştur. İlk müftülük vazifesine ise Muhammed Can Hüseyinov atanmıştır insert ignore into journalissuearticles values(Alp 3);. Bazı olumlu gelişmelere rağmen Çarlık Rusya’sında yaşayan Müslümanlar kendi hayat koşullarından razı değillerdir ve zaman zaman bağımsızlık, şeriat kanunlarının kendi toplumunun içinde tatbik edilmesi, ekonomik gelişme ve diğer taleplerde bulunuyorlardı. 1917 yılının şubat ayında baş vermiş devrim sonucu Çarlık idare sistemi çökmüş ve Geçici hükümet iktidarı ele geçirmiştir. Aynı yılda meydana gelen Ekim Devrimi’nin ardından ise Geçici hükümet iktidarı bırakmış ve Bolşevikler Rusya’da iktidara gelmişlerdi. Bunun ardından Rusya’da iç savaş başlamış ve 1922 yılında iç savaşın bitmesiyle Bolşevikler SSCB adlı devlet kurmuşlardı. Kafkasya ve Orta Asya’da yaşayan yerel Müslümanlar Bolşeviklerin iç savaşta kazanmasına yardımcı olmuş ve Sosyalizmin Müslüman toplumu yaşayan bölgelerde yayılmasını sağlamışlardı. Bu makalede Çarlık Rusya’sında yaşayan Müslümanların 1917 Ekim Devrimi sonrası Bolşeviklerle iş birliği yapmasının, kendi toplumu arasında sosyalizm idealarının yayılması ve iktidarı ele geçirmek için askeri alanda Bolşeviklere yardım ettiklerinin nedenlerini ve sonuçlarını inceleceğiz.
Keywords : Lenin, Sosyalizm, Orta Asya Müslümanları, Kafkasya Müslümanları, Beyaz Ordu