Kilise ve Mektepler Meselesi Ekseninde Rum Patrikhanesi’nin Milli Meclis Oluşturma Çabaları (1908-1910)

Authors : Çağıl SAGUN

Pages : 797-821

Doi:10.33692/avrasyad.1226573

View : 58 | Download : 55

Publication Date : 2023-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, kiliseler ve mektepler meselesine karşı Rum toplumunun gösterdiği tepki ele alınmaktadır. Bu noktadan hareketle özellikle Patrikhanenin milli bir meclis oluşturma gayretleri ve ortaya koyduğu muhalif tutum, Türkçe ve Rumca basın takip edilerek incelenmiştir. II. Meşrutiyet döneminde Osmanlı hükümeti ile Osmanlı Rumlarının karşı karşıya gelmesine neden olan en önemli gelişme Kilise ve Mektepler Meselesi olmuştur. Patrikhane bu kanunun çıkarılmasının ve uygulanmasının kendi ayrıcalıklarına zarar vereceği düşüncesinden hareketle hükümetin yapıcı çalışmalarının karşısında yer almıştır. Rum basını da Patrikhanenin bu muhalif tutumunu desteklemiştir. Yine aynı şekilde Rum mebuslar da bu kanun tasarısının tartışılması sırasında tasarıya karşı etkin bir muhalefet sergilemişlerdir. Rum mebuslar bu tutumlarıyla Meclis-i Mebusan’daki en aktif grubu oluşturmuş ve adeta siyasetin gündemini etkilemişlerdir. Kilise ve Mektepler Meselesi tartışmaları başından sonuna uzun soluklu ve çok yönlü olarak ilerlemiş, muhalif tepkilerin önü alınamamıştır. Kanunun kabulü üzerine Rum Patrikhanesi’nin milli bir meclis toplama girişimi konuyu daha girift bir hale getirmiş, Patrikhane meseleyi uluslararası bir boyuta taşımayı amaçlamıştır.
Keywords : Kilise ve Mektepler Meselesi, Osmanlı Rumları, Rum Patrikhanesi