ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE TİYATRONUN ARAÇSALLAŞTIRILMASI: ON YILIN DESTANI, İNKILAP ÇOCUKLARI VE İSTİKLAL PİYESLERİNİN ANALİZİ

Authors : Abdurrahman Kültür

Pages : 473-490

Doi:10.33692/avrasyad.1426182

View : 114 | Download : 100

Publication Date : 2024-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İlkel kabilelerden beri var olduğu iddia edilen tiyatro, Antik Yunan’dan itibaren araçsallaştırılmış ve iktidar sahipleri tarafından kullanılır hale gelmiştir. Tarih boyunca birçok farklı örneği bulunan bu araçsallaştırmanın Türk toplumundaki en önemli yansımasını Cumhuriyet Dönemi’nde görmekteyiz. Yeni kurulan devletin politikalarını, inkılaplarını halka anlatmak ve halkın desteğini alabilmek için tiyatro en önemli araçlardan biri olarak kullanılmıştır. Tiyatroya yapılan büyük yatırımların yanı sıra oyunlar yazılması için teşvik edilmiştir. 1933’te Cumhuriyet’in Onuncu Yılı Kutlama Yüksek Komisyonu tarafından görevlendirilen Halit Fahri Ozansoy, Yaşar Nabi Nayır ve Reşat Nuri Güntekin cumhuriyeti ve inşa edilmesi gereken yeni ulus kimliğini anlatmak için eserler yazmıştır. Bu çalışmada, Halit Fahri’nin On Yılın Destanı, Yaşar Nabi’nin İnkılap Çocukları ve Reşat Nuri’nin İstiklal isimli piyeslerinin kimlik inşasına dair kullandıkları söylemler tahlil edilmektedir. Bu bağlamda bu metinlerdeki söylemler incelenecek ve bu eserlerde kimlik inşasına dair vurgular tespit edilecektir. Araştırmada ilk olarak Türk Tiyatrosu’nun cumhuriyete kadarki süreci özetlenmiş, daha sonra tiyatronun kimlik inşasındaki rolü ele alınmış, son olarak da belirlenen üç piyes, milli kimliğin yeniden inşasına yönelik vurgular tespit edilerek incelenmiştir. Sonuç olarak Cumhuriyetin ilanını takiben, toplumda talep edilen yeni yurttaş tipinin varlığını arttırmak için, bu üç önemli eser kaleme alınmış; söz konusu eserler, modern Türkiye\'nin ihtiyaç duyduğu yeni birey tiplerini şekillendirmeyi hedeflemiştir.
Keywords : Kültür, Kimlik, Kimlik İnşası, Tiyatro, Cumhuriyet Dönemi Tiyatrosu