6 ŞUBAT 2023 DEPREMLERİNİN MİTİK, TEOLOJİK VE PSİKO-SOSYAL YANSIMALARI

Authors : Tuğçe Erdal

Pages : 262-284

Doi:10.33692/avrasyad.1452100

View : 101 | Download : 131

Publication Date : 2024-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumu derinden etkileyen afet, savaş, salgın veya göç gibi büyük hadiseler karşında insan kolektif olarak mantık dışı akıl yürütmelere, yorumlara hatta gerçeklikten uzak, aklın tamamen devre dışı kaldığı inanmalara karşı daha fazla eğilim göstermektedir. Geçtiğimiz yıllarda yaşamış olduğumuz ve bütün dünyayı etkisi alan salgın döneminde de toplum arasında bu türden akıl ve mantık gerçekliğinden yoksun hikâyelerin, olayların yaşandığına dair özellikle dijital mecralarda pek çok görüntü ve bunlara istinaden yapılmış pek çok bilimsel çalışma yayımlanır. Anlatılan olayların hayatın olağan akışında bir karşılığı olmasa bile toplumsal kaos ortamında aklın devre dışı kalması ile mitos boyutuna evrildiği ve bu sebeple de inanma gücünü artırdığı söylenebilir. İnanma içgüdüsü ile hareket eden insan, tutum ve davranışlarını da bu içgüdüye göre ayarlar. Dolayısıyla mitos boyutuna evrilmiş bir hadiseye inanma kutsal kabul edilir ve aksi düşünülemez. Gerçekleşmesi ile toplumda duygusal ve fiziksel anlamda derin izler ve yaralar açan deprem felaketleri de bir kaos ortamına en çarpıcı örneklerden birini teşkil eder. İnsanların telaşa düştüğü, büyük bir karmaşanın yaşandığı adeta küçük kıyametin koptuğunu tahayyül edildiği böyle bir karmaşa ortamına yakın zamanda gerçekleşen 06 Şubat 2023 tarihindeki Kahramanmaraş merkezli deprem olarak bilinen doğal afet ile tanıklık edildi. Meydana gelen ve yıkım gücü bir hayli büyük olan depremde yaşanılan veya yaşanıldığı iddia edilen ve hayatın olağan akışına ters düşen anlatıların böylesine kargaşa ve deyim yerindeyse can pazarının yaşandığı bir ortamda vuku bulması tesadüf değildir. Bu bağlamda, çalışmada böylesine büyük kaos ortamında ortaya çıkan anlatıların sebepleri, işlevleri ve zamanlamaları üç faklı bakış açısı olarak folklorik, teolojik ve psikolojik açılardan deprem örneğinden hareketle açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : Deprem, mitos, memorat, kutsal, travma, psikoloji