CELAYIRLI DEVLETİ’NDE ETKİN BİR KADIN: DİLŞAD HATUN’UN HAYATI

Authors : Ahmet Korkmaz

Pages : 440-450

Doi:10.33692/avrasyad.1531548

View : 35 | Download : 29

Publication Date : 2024-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Son İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır Han yirmi yaşına ulaştığında Ucan yaylağında Bağdad Hatun ile karşılaştı. Bu karşılaşma hem Ebu Said Bahadır Han’ın hem de Bağdad Hatun’un hayatında dönüm noktasıydı. Bağdad Hatun, İlhanlı emîrü’l-ümerâsı Emîr Çoban’ın kızıydı. Ayrıca bu sıralarda Bağdad Hatun, Celayır kabilesine mensup Şeyh Hasan ile evliydi. İlhanlı hükümdarı Bağdad Hatun ile evlenmek için Emîr Çoban ve oğlu Dımaşk Hoca’yı ortadan kaldırdı. Ardından Bağdad Hatun’u Şeyh Hasan’dan cebren boşattırarak nikâhına aldı. Ancak Ebu Said’in Bağdad Hatun aşkı uzun sürmedi. Daha sonra Dımaşk Hoca’nın kızı ve Bağdad Hatun’un yeğeni Dilşad Hatun ile evlendi. Dilşad Hatun, güzelliği ve zekâsıyla kısa sürede Ebu Said Bahadır Han’ın gözdesi haline geldi. Fakat Ebu Said ile Dilşad Hatun’un evliliği iki yıl kadar sürdü. Ebu Said Han 1335 yılında İlhanlı tahtına bir varis bırakmadan öldüğünde Dilşad Hatun hamileydi. Dilşad Hatun, Ebu Said’in ölümünün ardından kaos içerisinde bulunan İlhanlı başkenti Tebriz’de durmayarak Diyarbakır hâkimi Emîr Ali Padişah’ın yanına gitti. Bu süreçte Dilşad Hatun, İlhanlı topraklarında otorite sağlamak isteyen gruplar için önemli bir figürdü. 1336 yılında Anadolu’dan gelen Celayırlı Şeyh Hasan, Emîr Ali Padişah’ı mağlup edip katletti ve Tebriz’in kontrolünü ele geçirdi. Ardından Ebu Said’in eski eşi Dilşad Hatun’u nikâhına aldı. Dilşad Hatun 1336 yılından öldüğü yıl olan 1351 senesine kadar, Şeyh Hasan ile evli kaldı. Bu süreçte Celayırlı Devleti bünyesinde idarî işlerin sorumluluğunu üzerine aldı. Ayrıca hayır işleriyle ilgilenmenin yanında sanatkârları himaye etti. Bu çalışma, Celayırlı ve Timurlu kaynakları başta olmak üzere araştırma eserleri de referans alınarak Dilşad Hatun’un hayatına odaklanmaktadır.
Keywords : Ebu Said Bahadır Han, Şeyh Hasan, Celayırlılar, Dilşad Hatun, Kadın