KUT BELGÜSİ BİLİG: DEVLET ALAMETİ BİLGİ

Authors : Şeyda Büyükcan Sayılır

Pages : 461-475

Doi:10.33692/avrasyad.1555029

View : 43 | Download : 34

Publication Date : 2024-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türklerde eğitim, başlangıçta gündelik ve pratik ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleşir. Doğumdan itibaren, yaşamın başlangıcından sonuna dek üzerinde titizlikle durulması gerektiğine inandıkları ve bu inanış çerçevesinde yaşama geçirdikleri çeşitli uygulamalardan oluşan canlı ve dinamik bir süreçtir. Özellikle küçük yaştan itibaren kız ya da erkek fark etmeksizin başlayan eğitim, hayata karşı sağlam bir duruş, ortaya çıkan sorunlar karşısında pratik bir çözüm bulma ve onu hayata geçirmekle başlar. Hayvanların ihtiyacı doğrultusunda başlayan hareketli konargöçer yaşamın gereği olarak, mevsimlerin takibi, güçlü bir kozmoloji bilgisi ve bununla bağlantılı olarak da doğayla uyumlu bir yaşam şarttır. Bu zorlu şartlara ilave olarak bir de düşmanla başa çıkma, yerine yurduna sahip olma ya da yeni yerler keşfetmeye uygun bir kabiliyet ve düşünceye hâkim olma esastır. Bu kadar hareketli ve zor yaşam koşulları içerisinde de özellikle küçük yaştaki çocuk ve gençlerin eğitilmesi için de töre ve bilgelik gereklidir. Erken dönemler için yapılan son araştırmalar, Türklerin belirli bir medeniyet algısına, bilgi ve kültür birikimine sahip olduklarını göstermektedir. Bu kapsamda Türklerin eğitimi, yalnızca bireysel değil fakat tüm toplumu içine alacak şekilde yeteneğin, töreli olmanın, cesaret ve bilgeliğin övüldüğü, ataların unutulmayıp yol gösterici sayıldığı bir anlayışa sahiptir. Gündelik yaşamda eğitim, ordu, askerlik ve meslekî eğitim, son olarak da dini eğitim süreçlerini içine alan geniş bir yelpazede, toplumu oluşturan bireylerin toplumsallaştırılarak eğitildiği gözlenmiştir.
Keywords : Bilig, bilge, töre, eğitim