RUS DİLİNDE BASİT CÜMLENİN YAPISI: ANALİZ VE DEĞERLENDİRME

Authors : Tülay Akbaba

Pages : 47-65

Doi:10.33692/avrasyad.1528236

View : 93 | Download : 71

Publication Date : 2025-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil, düşüncelerin ve duyguların iletilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu sistemin temelinde anlamlı ifadeler oluşturmayı mümkün kılan cümle yer alır. Cümle, söz diziminin ana yapı taşıdır. Cümlenin yapısal şeması, pek çok dil bilimci tarafından basit cümlenin temel bir unsuru olarak değerlendirilmektedir. Yapısal şema, dilin belirli bir yapı çerçevesinde nasıl düzenleneceğini ve bağımsız bir cümlenin nasıl oluşturulacağını gösteren soyut bir kavram olarak ele alınmaktadır. Yapısal şemanın bileşenleri, cümlede yüklem, kip, zaman, kişi gibi dil bilgisel kategorileri temsil eder. Bu unsurlar cümlenin dil bilgisel ve anlamsal yapısını belirlemede önemli bir rol oynar. Cümlenin yapısal şemasının öğretilmesi, dil öğrenimini kolaylaştırarak bireylerin dil bilgisi kurallarını daha iyi kavramalarını sağlar ve genel dil yeterliliklerini belirgin ölçüde artırır. Bu çerçevede çalışmanın amacı ünlü Rus dil bilimciler Nataliya Yulyevna Şvedova ve Vera Arsenyevna Beloşapkova’nın basit cümlenin şeması üzerine geliştirdikleri yaklaşımları analiz etmek ve Rusçayı yabancı bir dil olarak öğrenen bireyler için basit cümlenin yapısal şemasının öğretimine yönelik fikirlerimizi ve önerilerimizi sunmaktır. İnceleme materyalini Şvedova ve Beloşapkova’nın basit cümlenin yapısal şeması üzerine olan cümle modelleri oluşturmaktadır. Çalışmada betimleyici ve karşılaştırmalı yöntem kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Rus dilinde basit cümlenin şeması üzerine genel bir fikir edinilmesi, minimum bir cümlenin oluşmasını sağlayan temel cümle modellerinin öğrenilmesi ve cümlenin yapısal ve anlamsal yönüne odaklanılması hedeflenmektedir.
Keywords : Cümle, Cümlenin Yapısal Şeması, Rus Dili, N. Yu. Şvedova, V. A. Beloşapkova